O wybitnych wartościach artystycznych także wczesnobarokowe sztukaterie we wnętrzu oraz barokowa, iluzjonistyczna polichromia kopuły.

Historia

Ważnym elementem kompleksu zabudowy najstarszych, lądeckich łazienek była przeznaczona dla kuracjuszy kaplica Św. Jerzego, wzniesiona blisko źródła, zapewne w końcu XV w. W czasie reformacji utraciła funkcje sakralne i została przeznaczona na termy dla kobiet. Była przebudowywana i ostatecznie została wchłonięta przez łazienki „Stary Jerzy”, obecny Zakład Przyrodoleczniczy przy ul. A. Ostrowicza 2. Nową, obecną kaplicę pw. Św. Jerzego wzniesiono już w innym już miejscu, na szczycie Wzgórza Świętojerskiego, powyżej łazienek „Stary Jerzy”, obok wieżyczki zegarowej zbudowanej w 1580 r. i użytkowanej później jako dzwonnica kaplicy. Najpierw, w 1637 r., na zarządzenie dziekana Hrabstwa Kłodzkiego Kecka wzniesiono drewnianą kaplicę Św. Jerzego, użytkowaną sezonowo, zwaną Kościołem polnym lub Kaplicą Św. Jerzego u ciepłych wód. Następnie przez 20 lat magistrat Lądka zbierał fundusze na budowę kaplicy murowanej, którą wraz z zakrystią wzniósł w 1658 r. budowniczy z Wrocławia Gesel. Tę centralną kaplicę nakrytą kopułą poświęcono w 1665 r., co by sugerowało zakończenie prac wyposażeniowych dopiero w tym roku. Kaplica została zbudowana w stylu wczesnego baroku i wykazuje dużą zależność od twórczości północnowłoskich budowniczych, którzy około poł. XVII w. czynni byli także i na Śląsku. Zależność ta widoczna jest w wyborze formy bryły, w atektoniczności podziałów elewacji, w formach sztukateryjnych ram na ścianach przy ołtarzu. Kaplica jest dziełem dobrej klasy, cechującym się formalną oszczędnością i proporcjonalnością oraz dobrą, staranną kompozycją bryły, elewacji i wnętrza. Prawidłowe proporcje otrzymał główny portal, klasyczny wręcz dla dojrzałego rzymskiego baroku. Około 1720 r. wnętrze kaplicy przebudowano, może z fundacji hrabiów von Götzen. Wprowadzono artykulację wiązkami pilastrów. Zbudowano nowy chór muzyczny z pełną drewnianą balustradą w stylu dojrzałego baroku. Kopułę ozdobiono iluzjonistyczną polichromią utrzymaną w klasycyzującej odmianie dojrzałego baroku. Freski przypisywane są Johannowi Jacobowi Eybelwieserowi, wrocławskiemu malarzowi austriackiego pochodzenia oraz uczniowi Michaela Willmanna lub malarzowi Kynastowi z Bystrzycy Kłodzkiej.

Opis

Orientowana kaplica Św. Jerzego w Lądku Zdroju usytuowana na Wzgórzu Świętojerskim, na terenie obecnego parku im. Moniuszki, obok dawnej wieżyczki zegarowej, obecnie dzwonnicy. Murowana, tynkowana, na planie ośmioboku, a wewnątrz na planie koła. Nakryta baniastą kopułą z latarnią. Elewacje dzielone pilastrami ujmującymi naroża kaplicy, włączonymi w wieńczące belkowanie. W osiach okiennych okna termalne w kamiennych listwowych obramieniach. W trzech bokach kaplicy portale, kamienne, uszakowe z guttami. Skrajne portale ślepe. Portal główny większy, zwieńczony prostokątną płyciną oraz przerwanym, trójkątnym naczółkiem. Wnętrze kaplicy podzielone wiązkami pilastrów. Na ścianach bo obu stronach ołtarza umieszczone dwie nisze ujęte wczesnobarokowymi, czterouszakowymi obramieniami z wolutami, jajownikiem i zwisami złożonymi z draperii i bukietów owocowo-liściastych. W zach. część wnętrza kaplicy wbudowany drewniany chór muzycznym w stylu dojrzałego baroku, zabezpieczony pełną balustradą z panneau wypełnionymi monochromatycznymi przedstawieniami figuralnymi. Kopuła podzielona sztukateryjnymi pasami wyodrębniającymi pięć plafonów z polichromią. W centralnym, kolistym wyobrażona Trójca Święta, a w pozostałych — wydarzenia z życia świętego Jerzego: Walka ze smokiem, Św. Jerzy przed cesarzem Dioklecjanem, Uwięzienie Św. Jerzego, Męczeństwo Św. Jerzego. Ołtarz główny wczesnobarokowy z 1682 r., z antepedium z końca XIX w.

Zabytek dostępny przez cały rok, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

oprac. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 25-09-2015 r.