Pierwotnie domy te miały konstrukcję szachulcową i do lat osiemdziesiątych kryte były strzechą.

Historia

Kuźnica Zbąska położona jest w powiecie grodziskim w gminie Rakoniewice. Początki wsi sięgają 1456 r. Powstała w miejscu wydobycia rudy darniowej, z której wytapiano żelazo. Nosiła wówczas nazwę Harmenia Borujska. W XVII w. znajdował się tutaj majątek i folwark. W XVIII w. wzdłuż szerokiej drogi powstała zabudowa mieszkalna dla pracowników folwarku. Wzniesiono kilkanaście domów - typu dwojak tzn. zamieszkiwanych przez dwie rodziny. Były to parterowe domy ustawione szczytowo do drogi, konstrukcji szachulcowej, kryte strzechą (do lat 80- tych XX w.). Folwark w 1918 r. został rozparcelowany i częściowo przekazany na Skarb Państwa. Właścicielem pałacu, parku i oficyny w 1927 r. była Hanna Wybicka. W 1945 r. pozostałości majątku pałac i oficyny zostały zburzone przez wojska radzieckie. Zabytkowy dom nr 23 z XVIII/XIX w. jest od 1939 r. własnością prywatną. Pierwotnie stanowił część zagrody składającej się ze stodoły z 1900 r. oraz zabytkowego pieca chlebowego. Obecnie zachowany jest tylko dom mieszkalny. W 1983 r. wymieniono pokrycie dachu.

Opis

Dom znajduje się po pn. stronie drogi prowadzącej z Kuźnicy Zbąskiej do Rostarzewa. Parterowy budynek mieszkalny jest usytuowany szczytowo do drogi. Został wzniesiony na rzucie prostokąta, z drewna w konstrukcji szkieletowej, na wyższej podmurówce wykonanej z cegły. Bryła chaty jest prostopadłościenna, nakryta dachem dwuspadowym krytym blachą. Ściany wypełnione są gliną, na zewnątrz bielone. Elewacje szczytowe w partii dachu oszalowano deskami. Wejście do domu od wsch. prowadziło do sieni z szerokim kominem. Pierwotny układ pomieszczeń składał się z dwóch izb i dwóch komór. Obecnie przed wejściem został dobudowany drewniany ganek nakryty dachem dwuspadowym. Nie zachowały się pozostałe budynki zagrody: murowana stodoła i piec chlebowy.

Dostęp do zabytku ograniczony. Własność prywatna.

oprac. Radomiła Banach, OT NID w Poznaniu, 4-12-2015 r.