Wewnątrz zachowane cenne późnorenesansowe wyposażenie z 1 poł. XVII w. Kościół jest jednym z najstarszych ośrodków kultu św. Mikołaja w Polsce.

Historia

Krzywiń to niewielkie miasteczko położone nad kanałem kościańskim Obry, w paśmie tzw. Pagórków Dolskich. Pierwotnie nazywane „Góra” lub „Krywin” stanowiło czoło opola i siedzibę kasztelanii. Po raz pierwszy wzmiankowany jako „civitas” w 1237 r. Przed 1257 r. przechodzi na własność benedyktynów z Lubinia. Pozostaje własnością benedyktynów do kasaty zakonu w 1797 r. Pierwotny kościół istniał zapewne w XI lub na pocz. XII w. Obecna świątynia w Krzywiniu, ufundowana przez benedyktynów z Lubinia, była przez nich wznoszona etapami. Prezbiterium zbudowano około 1450 roku, nawę i ośmioboczną wieżyczkę dobudowano po 1515 roku. Około 1824 roku założono nowe stropy w miejsce zawalonych. Kościół restaurowano w latach: 1854, 1910, 1971.

Opis

Kościół parafialny p.w. św. Mikołaja w Krzywiniu zajmuje nieregularną parcelę na północ od rynku. Położony jest na niewielkim wyniesieniu.

Zbudowany w stylu gotyckim, orientowany, murowany z cegły w układzie polskim. Jednonawowy, nawa trzyprzęsłowa na rzucie prostokąta, prezbiterium nieco węższe, dwuprzęsłowe, zamknięte trójbocznie. Przy prezbiterium od północy znajduje się zakrystia, od południa kruchta. Przy południowym narożu fasady zachodniej znajduje się ośmioboczna wieżyczka ze schodami, w zwieńczeniu jej ścian widać głębokie wnęki z parami kroksztynek. Zewnątrz korpus, zakrystia, kruchta i prezbiterium opięte jednoskokowymi szkarpami. Wnętrze oświetlają ostrołukowe okna w tynkowanych rozglifieniach. Kościół nakryty jest dachem dwuspadowym (nad zakrystią jednospadowym), pokryty dachówką. Wewnątrz stropy. Wnętrze świątyni zdobi późnorenesansowy ołtarz główny, fundacji Zygmunta Gierlachowskiego, mieszczanina krzywińskiego, wykonany przed 1628 r. Trzykondygnacyjny z kolumienkami oplecionymi winną latoroślą. W dolnej kondygnacji ołtarza znajduje się pięć rzeźb ołtarzowych późnogotyckich z ok. 1500 r. - Matka Boska z Dzieciątkiem w otoczeniu św. Mikołaja i Eustachego w polu środkowych i św. Helena i Zachariasz w polach bocznych. Zakończony jest płaskorzeźbami ze scenami Wniebowzięcia i Koronacji Matki Bożej. Cztery ołtarze boczne późnorenesansowe, rokokowa ambona z poł. XVIII w. i osiem ławek późnobarokowych uzupełnia wystrój wnętrza.. Na belce tęczowej gotycka grupa pasyjna. W prezbiterium znajduje się renesansowy nagrobek ze stojąca postacią rycerza Andrzeja Miaskowskiego, podkomorzego poznańskiego.

Na zachód od kościoła wznosi się dzwonnica z XIX w., murowana z cegły na kamiennej podmurówce. Na cmentarzu przykościelnym znajduje się m.in. pomnik nagrobny rodziny Skórzewskich z 1813 r. Od wschodu do terenu dawnego cmentarza przykościelnego przylega otoczenie plebanii. Plebania zbudowana w 1875 r., murowana, otynkowana, na planie litery L, frontem zwrócona do ul. Kościelnej. Teren cmentarza przykościelnego otacza murowano-drewniane ogrodzenie, w którym od południowego-wschodu znajduje się murowana brama poprzedzona schodami.

Dostępny w czasie mszy.

Oprac. Beata Marzęta, OT NID w Poznaniu, 19-06-2017 r.