Historia

W średniowiecznych źródłach pisanych znajdują się liczne wzmianki o dobrach w Krzeczynie Wielkim (do 1945 r. - Gross Krichen). Wiadomo, że w 1571 r. należały do rodu von Brauchitsch (do pocz. XVII w.), następnie - pozostawały w rękach rodu von Schweinitz (do 1652 r.) oraz von Hochberg (do 1685). Kolejnymi właścicielami była rodzina von Tschammer, von Schweinitz, von Nickisch-Rosenegk i Rothenbach; w 1866 r. majątek został zakupiony przez Eduarda Mitschera - w rękach tej rodziny Krzeczyn Wielki pozostawał do 1904 r. W XX wieku również zmieniali się właściciele majątku - przed 1945 r. wymieniana była rodzina Moltrecht.

Pierwotna siedziba szlachecka w Krzeczynie Wiekim usytuowana była w innym miejscu - bliżej zabudowań folwarku; takie usytuowanie budowli na planie prostokąta widoczne jest jeszcze na mapie topograficznej z 1824 r. W latach 1863-64 r. prowadzona była budowa nowego folwarku dla rodziny Nickisch von Roseneck. W 1872 r. wzniesiono nowy pałac dla Eduarda Mitschera. Budowla wybudowana została w pewnym oddaleniu na południe od zabudowań gospodarczych i od starej siedziby, w miejscu której założono kolisty gazon. Kolejna przebudowa pałacu w stylu późnego historyzmu nastąpiła na przełomie pierwszej i drugiej dekady XX w. — dobudowano wówczas drugą kondygnację oraz mieszkalne poddasze, zmieniono wystrój elewacji, balkon i szczyt na osi elewacji pn., taras z wachlarzową klatką schodową przy elewacji południowej.

Opis

Zespół pałacowo-parkowy z folwarkiem usytuowany jest w obecnej wschodniej części miejscowości (najbardziej wysuniete na wschód założenie kościelne zostało włączone w granice administracyjne miasta Lubina).

Pałac zwrócony jest fasadą w kierunku dziedzińca folwarcznego, założony na planie prostokąta, o rozczłonkowanej bryle, nakryty dachem czterospadowym z facjatami. Jest to budowla II-kondygnacyjna, wysoko podpiwniczona, z użytkowym poddaszem. Elewacje boczne rozczłonkowane nizszymi, parterowymi ryzalitami zakończonymi tarasami; w elewacji tylnej III-kondygnacyjna wieża. W fasadzie portyk balkonowy wsparty na doryckich kolumnach, poprzedzony biegiem zewnetrznych schodów. Elewacje na wysokim cokole w okładzinie kamiennej, artykułowane pasami gzymsowymi oraz lizenami i jońskimi pilastrami pomiędzy osiami okiennymi. Na osi fasady, ponad portykiem, 4-osiowa facjata zamknięta odcinkowo i ujęta spływami wolutowymi.

Zabytek niedostępny, jest własnością prywatną.

oprac. Bogna Oszczanowska, OT NID we Wrocławiu, 21-10-2015 r.