Historia

Kaplica grobowa z 1 poł. XVII w. tzw. Arianka, Wieża Ariańska lub Grobisko, położona w powiecie krasnostawskim pomiędzy miejscowościami Krupe i Rejowiec w miejscowości Krynica na wzgórzu zwanym Górą Ariańską. Nie znana jest dokładna data powstania obiektu, jednak wiadomo, że została wybudowana na polecenie arianina Pawła Orzechowskiego herbu Rogala (ok. 1550–1612), podkomorzego chełmskiego, posła na sejmy i patrona braci polskich. Orzechowski był właścicielem ziem i pobliskich miejscowości, a znajdujący się niedaleko, zbudowany przez niego zamek w Krupem, był jego główną rezydencją. Orzechowski zmarł w roku 1612 r. i wg. tradycji został pochowany w "Grobisku", co nie zostało w żaden sposób potwierdzone. Wg innych przekazów ludowych kaplica była kościołem ariańskim.

Kaplica została znacznie uszkodzona w trakcie II wojny światowej, była kilkukrotnie restaurowana m.in. w 1956 roku. Oryginalne cebulaste zwieńczenie z piaskowca znajduje się obecnie w Muzeum Regionalnym w Krasnymstawie, obecnie zastąpione stożkowym.

Opis

Kaplica o wysokości ok. 26 m , zbudowana na planie kwadratu o boku ok. 7,4 m, składa się z części parterowej zbliżonej do sześcianu i nakrytego wysokim ostrosłupem. Część parterowa wykonana z wapienia i cegły, otynkowana; część górna murowana z cegły zakończona stożkowym zwieńczeniem z piaskowca. Wewnątrz sklepienie kolebkowo-krzyżowe oparte na narożnych pilastrach z okrągłym otworem wyłazowym. W dolnej partii przysypany otwór wejściowy do krypty. 

Elewacje części parterowej od góry zakończone podwójnym gzymsem profilowanym. Nad gzymsem pas gontu. Od strony południowej otwór wejściowy zamknięty półkoliście, ze współczesną kratą. Powyżej wejścia oraz na pozostałych ścianach niewielkie, okrągłe otwory okienne. 

Obiekt z zewnątrz ogólnodostępny.

Oprac. Jakub Członk, PT NID w Lublinie, 17.04.2020 r.