ratusz - Zabytek.pl
Adres
Krotoszyn, Rynek 1R
Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. krotoszyński, gm. Krotoszyn - miasto
Połączenie części barokowej z pseudorenesansową stanowi o wyjątkowości tego typu realizacji w regionie.
Historia
Krotoszyn - miasto powiatowe położone ok. 80 km na południowy wschód od Poznania, na skrzyżowaniu dróg Jarocin - Wrocław i Ostrów Wlkp. - Rawicz. Najstarsza wzmianka historyczna potwierdzająca istnienie Krotoszyna pochodzi z 1405 r. Pierwotnie lokowany przez Władysława Jagiełłę na pocz. XV w. na terenie zwanym później Starym Krotoszynem. Lokacja ta nie powiodła się i w 1415 r. ówczesny właściciel miasta Wierzbięta Krotoski przeniósł je na obecne miejsce. W latach 1816-1975 Krotoszyn był miastem powiatowym. Pierwotne budynki ratusza były drewniane. Obecny murowany ratusz wzniesiony został w 1689 r. z fundacji ówczesnego właściciela miasta Franciszka Zygmunta Gałeckiego i burmistrza Jana Dobrowolskiego. Gmach ten spłonął w 1774 r. podczas pożaru miasta. Został odbudowany w formach barokowych w 1777 r. Z tego okresu pochodzi ozdobny hełm wieży. Podczas przebudowy w latach 1898-1899 nadbudowano budynek o jedną kondygnację, a elewacje przekształcono w stylu neorenesansu niemieckiego. Pozostałością po poprzednim budynku ratusza są sklepienia piwnic i wieża. Po II wojnie światowej gmach kilkakrotnie restaurowano. W latach 1968-69 przebudowano otaczające ratusz kramy na lokale handlowe. Ostatni remont zakończył się w 2014 r. (odnowiono elewacje i dach).
Opis
Ratusz w Krotoszynie usytuowany jest w centrum staromiejskiego układu urbanistycznego, pośrodku Rynku. Jest trójkondygnacyjnym budynkiem założonym na nieregularnym planie wydłużonym na osi wschód -zachód. Bryła znacznie rozczłonkowana składa się z kilku połączonych ze sobą części o zróżnicowanych gabarytach. Główny człon budynku jest czworoboczny, trzykondygnacyjny, częściowo podpiwniczony. Jego korpus przykrywa dach dwuspadowy kryty dachówkami. Połacie dachu urozmaicają wielobocznie nakryte wystawki oraz wykusze w narożach kryte daszkami namiotowymi z kulami. Od strony wschodniej i zachodniej przylegają parterowe kramy. Ratusz zwrócony jest elewacją frontową na północ. Charakteryzuje ją centralnie wysunięty, zamknięty trójkątnie ryzalit nakryty dachem dwuspadowym, poprzedzony szerokimi schodami. Nad południową elewacją wznosi się czworoboczna, wyżej ośmioboczna wieża z tarasem widokowym. Wieńczy ją barokowy hełm z dwoma latarniami, nakryty daszkiem kopulastym (podobny wieńczy wieżę ratusza w Lesznie). W wieży znajduje się zegar z 1897 r. Wewnątrz ratusza częściowo zachowane pomieszczenia z XVIII w., m.in. hol ze sklepieniem krzyżowym wspartym na jednej kolumnie.
Zabytek dostępny, obecnie siedziba Urzędu Miasta i Gminy oraz Urzędu Stanu Cywilnego, mieści się tu restauracja "Ratuszowa" i bank.
oprac. Beata Marzęta, OT NID w Poznaniu, 16-11-2014 r.
Rodzaj: ratusz
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.164631, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.89607