Reprezentuje typ ulicowy z charakterystycznym wrzecionem w centrum, tzw. nawsiem. Plac ten położony w centrum stał się miejscem lokalizacji kaplicy. Jej umiejscowienie w jednym z najważniejszych miejsc dla lokalnej społeczności, świadczy o głębokiej pobożności i religijności jego mieszkańców.

Historia

Kromołów to miejscowość o średniowiecznym rodowodzie. W dokumentach wzmiankowana jest w roku 1193. Wtedy we wsi Kramulowitz działała karczma. Dochód z niej czerpał zakon św. Wincentego na Piasku we Wrocławiu. Miejscowość w XIII wieku stanowiła już własność zakonu Norbertanek osiadłych w Czarnowąsach. Na początku XVII wieku nastąpiła kolejna zmiana właściciela i wieś nabył ród Oppersdorfów z Głogówka. O budowie kapliczki w 1871 roku informuje data umieszczona we wnętrzu tuż  nad wejściem do kapliczki.

Opis

Kapliczka dzwonnica zlokalizowana pośrodku placu tzw. nawsia, który znajduje się w centrum wsi. Wolnostojąca, zwrócona frontem w stronę północną. Założona na planie zbliżonym do kwadratu o wymiarach 335 cm x 366 cm. Jednokondygnacyjna, zwarta, symetryczna. Więźba drewniana o ustroju krokwiowym. Kryta dachem namiotowym zwieńczonym ośmioboczną latarnią z prześwitem na dzwon, krytą daszkiem stożkowym. Poszycie z blachy ocynkowanej układanej w arkuszach na rąbek stojący. Ściany na kamiennym (regularne bloki kamienia wapiennego) cokole, murowane z cegły maszynowej, pełnej na zaprawie wapiennej, obustronnie tynkowane, tynk wapienny, zacierany na gładko bez podziałów, ze skromną dekoracją architektoniczną wykonaną w tynku metodą ciągnioną i z narzutu. W elewacji frontowej oś wyznaczona jest szerokim wejściem zamkniętym łukiem pełnym. Otwór wypełniają drzwi drewniane, dwuskrzydłowe, ramowo-płycinowe z naświetlem. Ponad drzwiami umieszczono wstęgi z napisami „Sancta Tńnitas unus"' „Deus Misererenobis", a pomiędzy nimi płaskorzeźbioną półpostać anioła w wieńcu z liści laurowych, trzymającego banderolę z inskrypcją łacińską „Gloria In excelsis Deo". Pozostałe elewacje boczne jednoosiowe, z oknami zamkniętymi łukiem pełnym. Okna drewniane, o konstrukcji krosnowej, jednoskrzydłowe z drobnym podziałem szczeblinami na kwatery, nad ślemieniem motyw maswerkowy. Elewacja tylna bez otworów. Całość zwieńczona profilowanym gzymsem koronującym. Na ścianie od strony wschodniej umieszczono po obu stronach okien kamienne tablice upamiętniające poległych w okresie I wojny światowej. Wnętrze jednoprzestrzenne, otynkowane na gładko, kryte sklepieniem żaglastym. Mensa murowana.

Zabytek dostępny.

Oprac. Magdalena Urbaniak-Leśniak, OT NID w Opolu, 03.04.2018 r.