Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

pałac - Zabytek.pl

pałac


pałac pocz. XIX w. Kowary

Adres
Kowary, Jeleniogórska 38

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. jeleniogórski, gm. Kowary

Wczesnoromantyczna rezydencja w otoczeniu parku krajobrazowego, związana z osobami pruskiego ministra Śląska, Karla Georga von Hoyma oraz księcia Antoniego Radziwiłła, w latach 1815-31 namiestnika Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

Towarzyszące pałacowi założenie w stylu parku angielskiego, z którego roztaczał się wspaniały widok na Śnieżkę i główny grzbiet Karkonoszy, miało duży wpływ na kształtowanie się śląskich parków i ogrodów w XIX w.

Historia

Pałac, wzniesiony w k. XVIII w. jako letnia rezydencja dla ministra prowincji śląskiej, hrabiego Karla Georga von Hoyma. W początkach XIX w. otoczony parkiem krajobrazowym, obejmującym wzniesienie o nazwie Ministerberg (Radziwiłłówka) z wystawioną w 1790 r. wieżą widokową. Zakupiony w 1824 r. przez księcia Antoniego Radziwiłła i krótko po tej dacie rozbudowany. W latach dwudziestych XIX w. częstym gościem pałacu był pruski książę Wilhelm, późniejszy cesarz Wilhelmem I (związany wówczas z córką księcia Antoniego, Elżbietą). Po roku 1834 do północno-zachodniego narożnika budowli dostawiono piętrową oficynę. Posiadłość została odkupiona w 1927 r. od rodziny Czartoryskich przez barona von Stein-Aecker i wyremontowany. Opuszczona w 1936 r. budowla uległa stopniowej degradacji. Po roku 1945 ulokowano w niej wczasowo-kolonijny. Podczas remontów w 2 poł. XX w. przekształcono wnętrza, niszcząc pozostałości wystroju oraz zmieniono wystrój elewacji i rozebrano portyk kolumnowy z tarasem. Budynek jest obecnie domem prywatnym.

Opis

Pałac zlokalizowany peryferyjnie, w północno-zachodniej części Kowar i w oddaleniu od zabudowy miasta, na wysokości ok. 420 m u południowo-wschodniego podnóża wzniesienia Radziwiłłówka, w otoczeniu zabudowy gospodarczej oraz parku. Utrzymany w stylu klasycystycznym, murowany z cegły z dodatkiem kamienia, dwukondygnacyjny, na planie prostokąta. Kubiczna bryła nakryta dachem łamanym z powiekami i facjatami. Elewacje tynkowane, w przyziemiu pierwotnie artykułowane pasami boni, obecnie pokryte grubym, współczesnym narzutem tynkowym. Frontowa i tylna siedmioosiowe, boczne o pięciu osiach. Od południa wsparty na smukłych, betonowych filarach portyk z tarasem w części górnej (zastąpił pierwotny konstrukcji drewnianej, wsparty na czterech doryckich kolumnach). Kondygnacje rozdzielone szerokim gzymsem. Otwory okienne umieszczone w opaskach, prostokątne za wyjątkiem trzech środkowych osi elewacji ogrodowej, zamkniętych półkoliście i wyróżnionych kształtowaną w tynku dekoracją festonową. Wejście główne od północy, zamknięte pełnym łukiem i ujęte w profilowaną opaskę. Wewnątrz obszerna sień z drewnianą klatką schodową, stropy z fasetami i plafonami. Zachowane relikty oryginalnej stolarki okiennej i drzwiowej. Część okien przyziemia wtórnie zamurowana.

Do północno-zachodniego narożnika pałacu dostawiona obszerna oficyna mieszkalno-gospodarcza na planie prostokąta, utrzymana w stylu domu tyrolskiego.

W bezpośrednim otoczeniu pałacu park krajobrazowy o powierzchni ok. 4 ha i strefowym układzie z kulminacją wzniesienia w części północnej. W części południowej dwa stawy, wyznaczające oś kompozycyjną parku i zasilane strumieniem. Zbocza wzgórza pokryte siecią ścieżek, uzupełnionych kilkoma platformami widokowo-wypoczynkowymi oraz sztuczną grotą na północno-wschodnim stoku. Na szczycie wzniesienia wieża widokowa w formie sztucznej ruiny.

Budynek dostępny wyłącznie z zewnątrz, własność prywatna. Północna część parku ze wzgórzem Radziwiłłówka ogólnodostępna.

Oprac. Piotr Roczek, 27.10.2014 r.

Rodzaj: pałac

Styl architektoniczny: klasycystyczny

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.73330