Usytuowanie i opis

Usytuowanie zabytku: grodzisko zlokalizowane jest na krawędzi prawobrzeżnej terasy rzeczki Studnicy, dopływu Widawy, około 1200 m na południe (z odchyleniem na wschód) od południowego wyjścia ze wsi Kowalowice, około 300 m na wschód od drogi gruntowej z Kowalowic do Michalic. Miejsce to w tradycji lokalnej zwane jest „Okopy”. Inwentaryzacja grodziska w 1967 roku wykazała, że był to obiekt trzyczłonowy. Pierwszy człon, centralny, to owalny płaski majdan o wymiarach około 26 m w podstawie, a w szczycie około 17-18 m. Był on otoczony wałem i fosą o szerokości około 3 m. Drugą częścią było płaskie wyniesienie po południowo-zachodniej stronie majdanu i wału, a trzecią było wyniesienie po południowo-wschodniej stronie majdanu. Oddzielone one były od części centralnej wałem. Od strony wschodniej, południowej i północnej otoczone były one zewnętrznym wałem. Obecnie wyżej opisany układ jest nieczytelny. Dokładnie rysuje się w terenie część centralna - płaski stożek o średnicy około 30 m wyniesiony na około 2 m, otoczony sucha fosą o szerokości od 4 do 8 m. Aktualnie majdan i fosa porośnięte trawą.

Historia

Badania sondażowe pozwoliły na określenie chronologii obiektu na okres późnego średniowiecza (XIV-XVI wiek);

Stan i wyniki badań

Badania inwentaryzacyjne grodziska prowadzono już w XIX wieku. Badania powierzchniowe prowadzili J. Kaźmierczyk i Z. Trudzik w 1957 roku oraz sondażowe Z. Bagniewski i K. Macewicz w 1967 i 1971 roku. Podczas badań sondażowych znaleźli oni na majdanie kilkadziesiąt fragmentów naczyń oraz grudki polepy. Badacze uznali, że gródek w Kowalowicach był obiektem zabudowanym i użytkowanym. Powierzchnia użytkowa mogła wynosić nawet około 300 m². Części druga i trzecia, o powierzchni około 1500 m², były prawdopodobnie częściami gospodarczymi. Jednak wydaje się, że mógł to być obiekt stałej komory celnej przy szlaku handlowym wschód - zachód i od północy w kierunku Opola. Stan zachowania grodziska dobry. W 1989 roku wykonano plan warstwicowy grodziska.

Grodzisko położone jest na gruntach prywatnych. Prowadzi do niego miedza od drogi gruntowej z Kowalowic do Michalic, około 300 m na wschód od miejsce gdzie stał młyn Schedlitz. Obiekt czytelnie rysuje się w krajobrazie. W stawie po dawnym młynie można spotkać bobry.

Oprac. Krzysztof Spychała, 11.12.2014 r.