Historia

W 1346 odnotowana parafia własna, dekanat Wysocice, w 1529 dekanat Skała. Jan Długosz pisze o wsi: właściciel Jakub Trepka h. Topór i Mikołaj Borzujowski h. Mądrostki. 2 folwarki rycerskie, łany kmiece, 2 karczmy, 3 zagrody. Do plebana należą: karczma z rolami, role i łąki plebańskie. Rejestr poborowy z 1529 wymienia we wsi m.in. karczmę plebańską. Przełomowym wydarzeniem historycznym w Czaplach, było zorganizowanie w latach 1326-1347 parafii składającej się z: Czapel, Czapel Małych i Smrokowa. Fundatorem parafii był biskup krakowski Jan Grot, który podczas organizowania parafii, bez uzgodnienia z Konwentem Parafii Miechowskiej, wyłączył wieś Przesławice z parafii miechowskiej i przyłączył do Czapel Małych. W 1345 roku w Czaplach stał kościółek drewniany kryty gontem pod wezwaniem Bożego Ciała. Potwierdza to Jan Długosz. W 1523 na zgliszczach spalonej świątyni odbyła się konsekracja nowego, murowanego kościoła pw. św. Bartłomieja Apostoła.

Opis

Czapelska świątynia aczkolwiek jest obiektem zabytkowym, jednak na skutek zmian jakie miały miejsce podczas remontów utraciła cechy stylowe. Pod koniec XIX wieku dobudowana została od strony północnej nowa zakrystia. Pierwsza mieściła się w absydzie za wielkim ołtarzem. W latach 20. XX w. w ścianie północnej wykute zostały dwa otwory okienne. W tym samym okresie wykonano remont niższej z wież, zacierając jej pierwotny kształt. Podczas remontu w 1995 obydwie wieże pokryto zostały blachą miedzianą. Niższej przywrócono pierwotny kształt. W kościele znajdują się cztery ołtarze. W centralnej części ołtarza głównego obraz przedstawiający śmierć św. Bartłomieja Apostoła, namalowany przez Wojciecha Eliasza w 1865. Drugi ołtarz z obrazem Matki Boskiej Bolesnej. Trzeci z obrazem św. Józefa z dzieciątkiem Jezus na ręce. Czwarty, przy kruchcie od strony południowej, z obrazem św. Jana Nepomucena. Cennym zabytkiem jest posąg Matki Boskiej z dzieciątkiem z ok. 1420. W podziemiach kościoła znajdują się groby dobrodziejów. W kościele znajdują się epitafia byłych właścicieli Czapel Wielkich z rodziny Dembińskich i Popielów. Na uwagę zasługuje marmurowa tablica z płaskorzeźbą ks. arcybiskupa Wincentego Teofila Popiela, urodzonego w Czaplach w 1825 a zmarłego w 1912.

Obiekt dostępny po nabożeństwach oraz po uzgodnieniu z kancelarią parafialną.

OT NID w Krakowie, 12.11.2014 r.