grodzisko, st. 1 - Zabytek.pl
Adres
Konopnica
Lokalizacja
woj. łódzkie, pow. wieluński, gm. Konopnica
Usytuowanie i opis
Grodzisko noszące lokalną nazwę „Zamczysko”, zlokalizowane jest w odległości ok. 800 m na pd. zach. od centrum wsi i ok 1 km wznoszącego się w niej w kościoła parafialnego (dawniej paulińskiego), zaś w odległości ok. 200 m na wsch. od niego przebiega droga łącząca Konopnicę ze Strobinem i Osjakowem. Słabo widoczny z drogi obiekt usytuowano na skraju skarpy wysoczyzny prawego (wsch.) brzegu Warty, pomiędzy dwoma jarami ograniczającymi go od pn. i pd. Od zach. podmywają go wody płynącej zakolem rzeki, która zniszczyła znaczną część kopca. Obok grodziska, za jarem pd., bliżej wsi Strobin znajduje się teren zwany „Mieściskiem”, wykorzystywany osadniczo zarówno w pradziejach, jak i w średniowieczu.
Obiekt powstały w wyniku odcięcia krawędzi nadrzecznej wysoczyzny dwoma równoległymi, odcinkowymi fosami łączącymi po łuku dwa naturalne jary. Jego centralną część stanowi stożkowaty kopiec ze ściętym wierzchołkiem, wywyższony na ok. 17 m nad dno doliny rzecznej i ok. 8 m nad dno wewnętrznej fosy. Jego fragmentarycznie zachowane plateau mierzy dziś ok. 300 m2. Jego stok od strony fosy oraz stoki fos są strome. Fosa wewnętrzna ma dołem ok. 4-5 m szerokości, górą zaś dochodzi do ok. 20-25 m. Fosa zewnętrzna jest nieco węższa - ok. 15 m górą - i płytsza, a rozdzielający je wał ma ok. 25 m u podstawy oraz ok. 10 w koronie. Z kolei wał usypany na przeciwstoku zewnętrznej fosy ma ok. 8 m szerokości i osiąga wysokość ok. 3-3,5 m ponad otaczające obiekty pola. Grodzisko zajmuje dziś ok. 0,6 ha powierzchni i w całości jest nieużytkiem częściowo porośniętym drzewami i krzewami.
Historia
Obiekt funkcjonował od przełomu XIII i XIV w. do przełomu XVI i XVII w. Na obecnym etapie badań niemożliwe jest wskazanie fundatora budowli, która w późniejszych fazach swego istnienia wykorzystywana była przez rodzinę Konopnickich h. Jastrzębiec.
Miejscowość Konopnica wymieniana jest w przekazach pisanych począwszy od 1311 roku. Wieś cały czas pozostaje własnością prywatną. W 1481 r. nabył ją Jan Kroczowski h. Jastrzębiec, który następnie przyjął nazwisko Konopnicki. Rodzina ta dzierżyła osadę jeszcze w połowie XVI w. dysponując tu oraz w okolicznych wsiach łącznie 13,5 łanami ziemi podlegającej poborowi.
Stan i wyniki badań
Obiekt badał powierzchniowo w 1934 r. Jan Fitzke, który wprowadził go do literatury. Podobne prace przeprowadziła 1948 i 1949 r. Janina Kamińska w oraz działający w 1990 r. w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski Bogusław Abramek i Lubomira Tyszler. Z kolei w 1958 roku. Janina Kamińska przeprowadziła sondażowe badania wykopaliskowe, w trakcie których z plateau stożka pozyskana materiał zabytkowy pochodzący z przeł. XIII i XIV w., podczas gdy zabytki wydobyte z fosy wydatowano na XVI-XVII w.
Zabytek dostępny bez ograniczeń.
Oprac. Janusz Pietrzak, 20.12.2014 r.
Rodzaj: grodzisko
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_10_AR.37865, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_10_AR.1421675