Historia

Kokoszkowy położone były na historycznym szlaku komunikacyjnym z Gdańska do Starogardu Gdańskiego (Droga Grzymisława). Powstanie parafii miało miejsce w czasach krzyżackich (po roku 1308), chociaż zwyczajowo łączone było z wcześniejszymi właścicielami Starogardu i okolic - joannitami. Kościół wzniesiono ok. poł. XIV w., w l. 1587-96 władali nim czasowo luteranie, od 1653 do 1827 parafią zarządzali dominikanie tczewscy. Daty większych remontów kościoła to koniec XIX w., lata 1912-13 i lata 90. XX w.

Opis

Kościół orientowany, wolnostojący usytuowany w zachodniej części wsi, otoczony ogrodzonym cmentarzem przykościelnym (mur kamienny z ceglanymi słupkami bramnymi). Kościół gotycki, jednonawowy, wzniesiony na planie dwóch prostokątów (o wymiarach zbliżonych do kwadratu); prezbiterium węższe, z zakrystią od pn., przy nawie kwadratowa kruchta pd., wieża na planie kwadratu wtopiona w korpus. Bryła dwuczłonowa, opięta przyporami, z wieżą od zach. Nad prezbiterium i nawą dwuspadowe dachy, wieża zakończona ośmiobocznym, ostrosłupowym hełmem ze sterczyną. Prezbiterium niższe od nawy, z dekoracyjnym szczytem od wsch., korpus nawowy z drewnianą wieżą wyprowadzoną ponad kalenicę dachu. Ściany murowane z kamienia polnego z uzupełnieniami z muru ceglanego (m.in. oba szczyty, otwory drzwiowe, obramienia okien, korona muru), wieża o konstrukcji drewnianej, szalowana. W zakrystii zachowana, ostrołukowa kolebka, w nawie strop płaski, w prezbiterium drewniana kolebka. Dachy kościoła i aneksów pokryte dachówką esówką, dach wieży - blachą miedzianą. Wszystkie elewacje posiadają masywne przypory; kamienne, nieregularne lico ścian kontrastuje z ceglanym obramieniem otworów okiennych (elewacja południowa). W elewacji wschodniej pięcioosiowy szczyt dekorowany ostrołukowymi blendami i wimpergami z kolistym prześwitem; w elewacji zachodniej szalowana deskami wieża osadzona w licu ściany. W kameralnym wnętrzu niski łuk tęczowy wyraźnie rozdziela dwie strefy. W odbiorze całości wyróżnia się nierówna, tynkowana powierzchnia ścian, polichromowany strop nawy (bordiura z motywami kwiatowymi), a w prezbiterium, na ścianie wschodniej odsłonięty fragment średniowiecznej polichromii. Ruchome wyposażenie kościoła pochodzi zasadniczo z XVIII w. (m.in. ołtarz główny, dwa ołtarze boczne, dwa feretrony, chrzcielnica).

Zabytek dostępny. Możliwość zwiedzanie wnętrza przed i po nabożeństwach.

Oprac. Krystyna Babnis, OT NID w Gdańsku, 06.10.2014 r.