Historia

Wieś w XVII wieku do około połowy XVIII wieku posiadaniu Rolów Kobelnickich. Około 1750 roku własność Rocha Kortowskiego, a po 1789 roku Kobylniki należały do rodziny Schwanenfeldtów. W 1855 roku  jako właściciel wymieniana jest Emma Schwanenfeldt-Wilamowitz. Od 2. połowy XIX wieku do 1945 roku właścicielami majątku byli przedstawiciele rodu von Wilamowitz-Möllendorf. W 1900 roku w miejscu dawnej rezydencji barokowej Hugo Fryderyk Wilhelm wybudował monumentalny eklektyczny pałac i założył rozległy park krajobrazowy, z malowniczo zakomponowanymi gajami wśród łąk i stawów. W 1946 roku majątek został przejęty przez Skarb Państwa Polskiego. Obecnie pałac pełni funkcję hotelu z restauracją.

Opis

Pałac został wzniesiony z czerwonej, glazurowanej cegły. Budynek o nieregularnej bryle, z dwukondygnacyjny i z mieszkalnym poddaszem. Bryłę pałacu zdobi zryzalitowana część środkowa, a część frontową poprzedza arkadowy ganek zamknięty balkonem, nad którym wznosi się trójkondygnacyjna, prostokątna wieża w charakterze średniowiecznej wieży bramowej, u szczytu której znajduje się zegar, a pod nim herby właścicieli. Do wejścia głównego prowadzą schody z dwoma kamiennymi lwami na cokołach. W fasadzie ogrodowej wejście usytuowano między ryzalitami bocznymi, które poprzedza taras o tralkowej balustradzie. W skrzydle północnym wystającą z lica elewacji kolistą klatkę schodową. Korpus pałacu jest nakryty wysokim czterospadowym dachem. Przy północno-zachodniej granicy parku znajduje się zespół zabudowań folwarcznych z końca XIX wieku, tj. dom ogrodnika, szklarnia, stajnie, obory, spichlerz oraz gorzelnia. Po stronie zachodniej stary, murowany parterowy pałac z przełomu XVIII i XIX wieku. Od szosy do bramy wjazdowej, na osi wjazdowej do pałacu wytyczona jest aleja lipowa. Długą oś widokową podkreśla rozległa polana trawnikowa wraz z wysoką zielenią oraz kolisty podjazd. Park z XIX wieku o powierzchni 15,4 ha z zachowanym dawnym, czytelnym układem wewnątrz parkowych dróg, których granice pokrywają się z pochodzącymi z 1890 roku. Zróżnicowany starodrzew wzbogacają gatunki egzotyczne, a spośród rosnących tu ponad 500 drzew, najliczniej reprezentowane są lipy drobnolistne, klony pospolite, wiązy polne i świerki pospolite, które wyznaczają układ dróg oraz rozległe polany. Stary, zróżnicowany drzewostan parku uzupełniają nowe nasadzenia nienaruszające pierwotnej kompozycji. Istotną rolę w kompozycji parku w odgrywa układ wodny, tworzony przez dwa stawy połączone ze sobą rowem, z wysoką zielenią.

Zabytek dostępny. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Krzysztof Bartowski, Pracownia Dokumentacji, Popularyzacji Zabytków i Dziedzictwa Narodowego, Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy, 19.12.2014 r.

Bibliografia

• Chrzanowski T., Kornecki M., Katalog zabytków sztuki w Polsce. t. 11, Województwo bydgoskie. z. 8, Powiat inowrocławski. Warszawa 1974.
• Kaja R., Przewodnik po zespołach pałacowych i dworskich, Bydgoszcz, 2002.
• Parucka K., Raczyńska-Mąkowska, Katalog zabytków województwa Bydgoskiego. Bydgoszcz 1997.