w granice Kędzierzyna Koźla. Stanowi charakterystyczny element kompozycji przestrzennej wsi, jest świadectwem lokalnych tradycji religijnych.

Historia

Kaplica pod wezwaniem św. Antoniego wzniesiona została na placu wiejskim dawnego przysiółka Kuschnitzka (Kuźniczka). Dokładna data budowy i okoliczności wzniesienia pozostają nieznane. Jej powstanie datuje się po 1800 r. i opisuje jako obiekt o cechach stylowych barokowych.

W 1920 roku została przeprowadzona renowacja kapliczki przez kędzierzyńską firmę budowlaną Johanna Pandela za kwotę 1010 marek. W 1933 r. Kuźniczka zostaje włączona do gminy Kędzierzyn, należy także do parafii św. Mikołaja w Kędzierzynie. Do 1945 roku wewnątrz kapliczki znajdowała się tablica z nazwiskami 18. poległych z Kuźniczek w I wojnie światowej. Działania wojenne nie spowodowały zniszczenia kapliczki. Do jej złego stanu zachowaniu przyczynił się brak kompleksowych prac remontowych (wykonywano jedynie bieżące naprawy wynikające z użytkowania). W 1968 roku ówczesne władze polityczne podjęły bezskuteczne starania o usunięcie kaplicy. W latach 80. XX wieku wykonano malowanie elewacji oraz renowację wnętrza. Budynek użytkowany zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem na cele sakralne, odbywają się tu nabożeństwa majowe oraz msza odpustowa w dniu św. Antoniego.

Opis

Kapliczka znajduje się w Kuźniczce — dzielnicy miasta Kędzierzyn-Koźle. Zbudowana u zbiegu ulic Grunwaldzkiej i Gajowej, na niewielkim, owalnym wyniesieniu w otoczeniu drzew, na terenie zabudowanym. Założona na rzucie prostokąta z wejściem głównym w ścianie północnej poprzedzonym 4-stopniowymi, jednobiegowymi schodami. Prostopadłościenna, zwarta, symetryczna, jednokondygnacyjna, na cokole. Dach kopulasty z murowaną latarnią w centrum, zwieńczoną hełmem baniastym. Zwieńcza go ośmioboczna latarnia.

Kapliczka murowana z cegły, otynkowana na gładko. Dekoracja architektoniczna skromna, ale zróżnicowana w technologii wykonania. W większości murowana z cegły i otynkowana (portal, pilastry, gzyms koronujący). Profilowania, listwy wykonane techniką ciągnioną. Do wejścia prowadzą jednobiegowe, 4-stopniowe, betonowe schody. Przy elewacji tylnej jednobiegowe, 3-stopniowe, także betonowe. Na elewacji frontowej oś wyznacza portal umieszczonym na tle prostokątnej płyciny, w nim zamknięty łukiem pełnym otwór wejściowy flankowany parą gładkich pilastrów. Kapitele pilastrów w formie odcinków profilowanych gzymsów. Otwór w portalu wejścia głównego wypełniają drzwi prostokątne, drewniane, płycinowe, dwuskrzydłowe z naświetlem. W naświetlu szprosy o układzie promienistym. Elewacja południowa – tylna jednoosiowa. Naroża kapliczki opięte pilastrami. Otwory okienne — prostokątne zamknięte łukiem pełnym wypełnione drewnianą stolarką okienną o konstrukcji, krosnowej. Okna z dwudzielnymi podziałem szczeblinami na kwatery oraz promienistym podziałem nad ślemieniem. W latarni umieszczono wąskie okna zamknięte łukiem pełnym. Wypełnione drewnianymi żaluzjami. Więźba dachowa jest drewniana, krokwiowa. Pokrycie dachu wykonano z blachy ocynkowanej, kładzionej w arkuszach na rąbek stojący. Podłoga pokryta jest płytkami ceramicznymi z jastrychu cementowego. Wnętrze nakryte jest sklepieniem żaglastym.

Zabytek dostępny z zewnątrz.

Oprac. Magdalena Urbaniak-Leśniak, OT NID w Opolu, 03.04.2018 r.