spichlerz - Zabytek.pl
Adres
Karlino, Szczecińska 17
Lokalizacja
woj. zachodniopomorskie, pow. białogardzki, gm. Karlino - miasto
Obiekt o pierwotnej formie architektonicznej, z elementami oryginalnej stolarki okiennej i drzwiowej, stanowi dominantę architektoniczną w panoramie miasta.
Historia
Spichlerz został wzniesiony - prawdopodobnie - w 4. ćw. XIX w., o czym świadczy ryglowo-murowana konstrukcja ścian, układ i przekroje drewnianego szkieletu (z krzyżującymi się zastrzałami) oraz maszynowy typ cegły ceramicznej. Brak informacji o budowniczych i architektach. Spichlerz wchodził w skład zespołu młyna wodnego i stanowił pierwotnie własność prywatną (rodzina Fischer, Reimann). W 1926 r. zespół młyński kupiło Kołobrzesko-Karlińskie Towarzystwo Skupu i Sprzedaży. Po II wojnie światowej spichlerz został przejęty przez Państwowe Gospodarstwo Rolne i był użytkowany do 1989 r. jako magazyn zboża. Obecnie stanowi własność prywatną, nie jest użytkowany; planowana adaptacja na cele hotelowe.
Opis
Spichlerz jest usytuowany po południowej stronie układu staromiejskiego (w sąsiedztwie tzw. Wyspy Biskupiej), po południowo-wschodniej stronie ul. Szczecińskiej (głównej drogi wjazdowej do miasta) oraz bezpośrednio po północnej stronie Młynówki, stanowiącej dopływ do historycznych młynów. Budynek wielkokubaturowy, o oryginalnym wystroju elewacji opartym na „rysunku” konstrukcji ryglowej oraz neogotyckim ryzalicie szczytowym. Spichlerz wzniesiony został na planie prostokąta o wymiarach 47,5 x 13 m, frontem zwrócony na płn.-zachód, z dwoma wejściami. Jest to budynek czterokondygnacyjny z użytkowym poddaszem, nakryty dachem dwuspadowym (z facjatką w połaci płn.-wschodniej). Ściany parteru są murowane z cegły ceramicznej, osadzone na kamiennym cokole. Ściany pozostałych kondygnacji oraz szczyty wykonano w konstrukcji ryglowej z ceglanym wypełnieniem kwater. Całość jest nietynkowana. Szkielet konstrukcyjny charakteryzuje się powtarzalnym rytmem słupów, rygli i oczepów, z krzyżującymi się zastrzałami w narożnikach i pośrodku ścian; na belkach widoczne są znaki ciesielskie. Wszystkie połączenia ciesielskie wykonane zostały na wpusty proste lub ukośne oraz zamki z zazębieniem, są kołkowane i wtórnie wzmocnione metalowymi płaskownikami lub kotwami. Wnętrze zachowało pierwotny charakter magazynowy, z drewnianymi stropami belkowymi (nagimi) oraz dwoma rzędami wzdłużnych słupów z podciągami. Więźba drewniana, o konstrukcji krokwiowo-płatwiowej. Dach z wtórnym pokryciem z eternitem. Elewacje o pierwotnej, rytmicznej kompozycji oraz wystroju akcentowanym układem i kolorystyką drewnianego szkieletu oraz cegły ceramicznej z odcinkowymi i ostrołukowymi nadprożami. Elewacje szczytowe są 3-osiowe, a elewacje ścian długich 9-osiowe. Pośrodku fasady umieszczony ceglany ryzalit, flankowany ośmiobocznymi wieżyczkami, dzielony ostrołukowymi otworami oraz zwieńczony pseudo-attyką.
Własność prywatna. Obiekt dostępny z zewnątrz.
Oprac. Waldemar Witek, OT NID Szczecin, 29.06.2015 r.
Rodzaj: budynek użyteczności publicznej
Styl architektoniczny: neogotycki
Materiał budowy:
szachulcowe
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_32_BK.107805, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_32_BK.412153