dworzec PKP - Zabytek.pl
Adres
Kamienna Nowa
Lokalizacja
woj. podlaskie, pow. sokólski, gm. Dąbrowa Białostocka - obszar wiejski
Jest dobrym przykładem XIX - wiecznego budownictwa kolejowego, które na terenie obecnego województwa podlaskiego charakteryzowało się - podobnie jak całe ówczesne budownictwo rządowe - elewacjami licowanymi barwną cegłą i zdobionymi bogatymi dekoracjami wykonanymi z warstwowo ułożonych cegieł. Budowa dworca wraz z linią kolejową miała duże znaczenie komunikacyjne i cywilizacyjne dla tego regionu.
Historia
Budynek dworca kolejowego w Kamiennej Nowej powstał w latach 1897-1899 wraz z budową linii kolejowej Grodno-Augustów-Suwałki-Olita - Orany, której otwarcie nastąpiło 13 maja 1899 r. Decyzja o budowie tej trasy zapadła już 17 czerwca 1895 r. Linia ta była zbudowana przez Rosjan jako militarna kolej okrężna. Odłączała się ona od Magistrali Petersburskiej na stacji Łosośna zmieniając kierunek na północno-zachodni. Kolejną stacją była stacja Bielany położona 6 km od wsi i 2 km, od Nowego Dworu, następną zaś stacja Harasimowicze (później nazwa Różanystok) zlokalizowana 6 km od miasta Dąbrowy i 9 km od Lipska i stacja Ostrowie. Stacja kolejowa w Kamiennej Nowej była ostatnią stacją tej linii położoną w granicach guberni grodzieńskiej, bowiem rzeka Biebrza oddzielała gubernię grodzieńską od suwalskiej. Peryferyjne położenie stacji tej linii znacznie oddalonych od ośrodków miejskich sprawiło, że magistrala ta miała minimalne znaczenie gospodarcze tak przed I wojną światową jak i w okresie międzywojennym. Odcinek kolei Grodno - Suwałki został po II wojnie światowej przecięty granicą państwową. Linia została zamknięta i rozebrana na odcinku Grodno - Kamienna Nowa, a Suwałki i Augustów aż do 1964 roku nie miały bezpośredniego połączenia kolejowego z Białymstokiem. Dopiero w latach 1960-1963 zaczęto budować połączenie kolejowe z Kamiennej Nowej do Sokółki. Nowego znaczenia stacja kolejowa Kamienna Nowa nabrała kiedy w 1964 roku ukończono magistralę kolejową biegnąca z Sokółki poprzez Różanystok i Dąbrowę Białostocką do Augustowa i Suwałk.
Opis
Dworzec położony po wsch. stronie torów kolejowych linii Białystok-Suwałki, w południowej części wsi Kamienna Nowa położonej w pobliżu linii kolejowej. Obiekt murowany z cegły, jednokondygnacyjny, na rzucie prostokąta, dwutraktowy, z ryzalitem mieszczącym przedsionek w elewacji frontowej, elewacje licowane żółta cegłą. W elewacji tylnej dobudówka powiększająca nastawnię. Elewacje poprzedzone podmurówką i gładkim ceglanym cokołem. Pary osi rozdzielone zdwojonymi lizenami, w narożach lizeny z wąskimi pionowymi płycinami. Pod oknami prostokątne płyciny. Gzyms międzyokienny kostkowy; wieńczący masywny, złożony z kilku warstw cegieł, z motywami przypominającymi arkady. Otwory okienne i drzwiowe zamknięte ceglanymi łukami ze zwornikami: okienne w kształcie łuku odcinkowego, drzwiowe łuku pełnego.
Obiekt niedostępny dla zwiedzających.
Oprac. Grzegorz Ryżewski, OT NID w Białymstoku, 28.08.2014 r.
Rodzaj: infrastruktura kolejowa
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_20_BK.61073