Warszawska 2). Budynek jest również jednym z najstarszych w dawnym uzdrowisku.

Historia

Pierwsza ewangelicka kaplica w Jedlince – siedzibie właścicieli założonego w XVIII w. uzdrowiska (obecnie część miasta Jedliny-Zdroju) została wybudowana w 1540 r.; w 1594 r. wzniesiono nowy kościół ewangelicki, który został przejęty przez katolików w 1654 r. W 1748 r. nowy zbór erwangelicki został ufundowany przez właścicielkę dóbr w Jedlince – Charlottę von Seher-Thoss; budynek ten, którego lokalizacja nie jest dokładnie znana, prawdodobnie w okolicach dzisiejszego Placu Zdrojowego – wzniesiony został w konstrukcji szkieletowej; groził zawaleniem już w 1840 r., co wpłynęło na podjęcie decyzji o budowie kolejnej świątyni. Dom pastora ewangelickiego w Jedlinie zbudowany został w sąsiedztwie XVIII-wiecznego zboru ewangelickiego w latach 1751-52 (lub w 1773 r., o czym świadczyła czytelna dawniej data). Po wybudowaniu w latach 1861-63 nowej świątyni ewangelickiej oraz niedługo później nowej plebanii budynek przy ul. Wałbrzyskiej przestał pełnić swoją pierwotną funkcję. W 1. ćw. XX w. w budynku funkcjonował pensjonat dla kuracjuszy Aureliushöhe z ogrodem od strony południowej. Około 1910 został rozbudowany; zapewne wówczas strych budynku został przystosowany do funkcji mieszkalnej, doświetlony przez umieszczenie w połaciach dachu lukarn ozdobionych dekoracją laubzegową. W okresie międzywojennym w budynku mieściła się lecznica dla zwierząt, około 1930 r. dom był zamieszkały przez lekarza uzdrowiskowego; od 1937 r. użytkowany był jako schronisko turystyczne dla młodzieży. W latach 70. XX w. miał miejsce kapitalny remont wnętrz budynku z wtórnym podziałem pomieszczeń.

Opis

Budynek usytuowany jest po południowej stronie ul. Wałbrzyskiej, na terenie opadającym w kierunku Placu Zdrojowego. Jest to budynek podpiwniczony, dwukondygnacyjny, z mieszkalnym poddaszem, założony na planie prostokąta. Ściany nośne piwnic i przyziemia wybudowane zostały z kamienia i cegły, ściany II kondygnacji wzniesiono w konstrukcji szachulcowej. Elewacje opracowane zostały analogicznie, w poziomie przyziemia w tynku fakturowym, o nieregularnie rozmieszczonych otworach okiennych. Budynek został nakryty wysokim, czterospadowym dachem (obecnie krytym papą) z rzędem lukarn w dolnej kondygnacji strychowej. Szczyty lukarn są odeskowane, a boki ozdobione wyciętym z drewna uszakami. Wnętrza są współcześnie przebudowane, bezstylowe. W piwnicy zachowane jest sklepienie kolebkowe.

Zabytek dostępny.

Oprac. Bogna Oszczanowska, OT NID we Wrocławiu, 19.06.2017 r.