Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

liceum ogólnokształcące - Zabytek.pl

liceum ogólnokształcące


budynek użyteczności publicznej koniec XIX w. Jarosław

Adres
Jarosław, 3-go Maja 4

Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. jarosławski, gm. Jarosław (gm. miejska)

Reprezentacyjny przykład budynku szkolnego z 4 ćw.XIX w. z historyzującym wystrojem elewacji oraz eklektycznymi malowidłami we wnętrzu.

Historia

Gmach wzniesiony został w latach 1874-75 na Przedmieściu Głębockim, na parceli gruntowej zakupionej od Gustawa Weissa (ówczesnego burmistrza miasta) i Jana Chomickiego. Projekt sygnowany przez arch. Tomasza Prylińskiego był realizowany pod kierunkiem inż. Stanisława Rutkowskiego, którego udziału w projektowaniu nie możemy do końca wykluczyć. Nowy gmach mieścił klasy dla uczniów, gabinety naukowe, dwie biblioteki (dla nauczycieli i uczniów) oraz mieszkanie dla dyrektora i tercjana. Przy budynku znajdował się ogród szkolny urządzony wg projektu Erazma Sztaba z Wiednia z inicjatywy dyrektora szkoły Andrzeja Maja. W 1884 r. nastąpiło przekształcenie Szkoły Realnej w c. k. Niższe Gimnazjum. W 1891 r., po uzyskaniu zgody papieża Leona XIII, urządzono w szkole kaplicę. Ozdobiono ją malowidłami ściennymi i wyposażono w ołtarz z obrazem patronalnym św. St. Kostki. Prawdopodobnie w tym czasie powstały także dekoracje malarskiej w Sali przy auli zachowane do dnia dzisiejszego. Kaplica istniała do 1934 r. – t. do czasu, kiedy Kuria Biskupia w Przemyślu cofnęła pozwolenie na dalsze jej użytkowanie. W początkowym okresie I wojny światowej zawieszono naukę, a w szkole umieszczono oddziały 90 p.p. armii austro-węgierskiej. Po interwencji dyr. Ignacego Rychlika na edukację młodzieży wykorzystano II p. budynku c. k. Dyrekcji Skarbu Państwa przy ul. Kraszewskiego (ob. nr 3), a następnie Bursę Szkolną przy ul. 3 Maja (ob. nr 31). W 1919 r. szkoła otrzymała nazwę – Państwowe Gimnazjum I, po 1932 – I Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Józefa Piłsudskiego. W latach 1933/34 staraniem dyr. Wacława Nartowskiego przeprowadzono jej remont. Po II wojnie światowej wprowadzano nowe nazwy: Państwowa Szkoła Ogólnokształcąca, a od 1972 r. Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Jarosławiu. Tę okoliczność poprzedził remont szkoły oraz ozdobienie sklepienia holu oraz reprezentacyjnej klatki schodowej malowidłami pędzla art. mal. Edwarda Kieferlinga. W l. 2004-09 wykonano remont elewacji szkoły, nowe schody, zagospodarowanie zielenią otoczenia i prace we wnętrzach.  W l. 2016-17 przeprowadzono pełną konserwację eklektycznych dekoracji malarskich zachowanych w sali przy szkolnej auli.

Opis

Gmach usytuowany jest przy głównym trakcie prowadzącym z Przemyśla do Jarosławia, na parceli narożnej przy ul. 3 Maja i ul. Ks. M. Lisińskiego. Pierwotnie wolnostojący, obecnie połączony z dobudowanymi obiektami: pawilonem zajęć praktycznych przy skrzydle wsch. oraz salą widowiskową przy skrzydle zach. Budynek zwarty, założony na rzucie podkowy, trzykondygnacyjny, kryty dachami dwuspadowymi, murowany z cegły i otynkowany. Elewacja frontowa, pn. jest jedenastoosiowa, symetryczna, z pseudoryzalitem pośrodku i półkoliście zamkniętym wejściem. Parter boniowany, oddzielony od górnych pięter gzymsem. Otwory okienne ujęte są różnorodnymi obramieniami okiennymi o motywach pilastrów, konsoli, rozet i stylizowanych detali roślinnych. W zwieńczeniu elewacji płycinowy fryz zamknięty profilowanym, mocno wysuniętym gzymsem. Elewacje boczne – wsch. i zach. – dziewięcioosiowe z wystrojem architektonicznym analogicznym do frontowego, z tą tylko różnicą, że w płycinach podokiennych pominięto dekoracje roślinne. Elewacje tylne przeprute są oknami w wąskich opaskach, gładkie, tylko elewacja pd. skrzydła zach. rozczłonkowana została blendami zamiast okien. Wejście do budynku po schodach prowadzi do obszernego holu krytego sklepieniem krzyżowym wspartym na czterech kwadratowych filarach. Po pd. stronie holu znajduje się przejście na korytarz prowadzący do pomieszczeń skrzydeł bocznych oraz na klatkę schodową krytą plafonem ozdobionym malowidłami. Układ górnych kondygnacji jest podobny do parteru. Na I p. uwagę zwraca aula z rozsuwaną drewnianą ścianą, której część pierwotnie zajmowała szkolna kaplica. Salę zlokalizowaną bezpośrednio przy auli zdobią eklektyczne malowidła z sentencjami i motywami symbolicznymi gloryfikującymi naukę i sztukę.

Zabytek dostępny. Możliwość oglądania wnętrza po uzgodnieniu z właścicielem.

Opr. Jadwiga Stęchły, NID OT w Rzeszowie, 28-11-2018 r.

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: eklektyczny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.11630, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.188903