spichlerz - Zabytek.pl
Adres
Jankowo, 15A
Lokalizacja
woj. zachodniopomorskie, pow. drawski, gm. Drawsko Pomorskie - obszar wiejski
Obiekt stanowi jeden z unikatowych projektów Waltera Gropiusa (twórcy Bauhausu) na Pojezierzu Drawskim.
Historia
Spichlerz w majątku Jankowo, należącym do Ericha Gropiusa, wybudowany został w 1906 r. wg. projektu Waltera Gropiusa, który zaprojektował również folwarczną kuźnię, pralnię i budynki mieszkalne. Był to jeden z pierwszych projektów młodego architekta (rodzaj „praktyki zawodowej”), które zrealizowane zostały w okolicach Drawska Pomorskiego.
Po 1945 r. spichlerz był użytkowany przez miejscowy PGR, z przeznaczeniem na magazyn zboża i nawozów. Nieremontowany, z czasem wyłączony z użytkowania, popadł w ruinę. W 2004 r. obiekt został przejęty przez Gminę Drawsko Pomorskie, zabezpieczony i częściowo wyremontowany.
Opis
Spichlerz zlokalizowany jest w centrum wsi, w zachodniej części dawnego podwórza folwarcznego (przy granicy parku); obecnie stanowi jedyny element historycznej zabudowy folwarcznej.
Wielofunkcyjny spichlerz wzniesiono w nawiązaniu do tzw. stylu ojczyźnianego (Heimatstil), ale o nowoczesnych rozwiązaniach architektoniczno-funkcjonalnych. Budynek o nieregularnym planie i rozczłonkowanej bryle, podpiwniczony, nakryty wysokimi dachami dwu i czterospadowymi z lukarnami. Spichlerz założony na planie zryzalitowanego prostokąta z aneksem od południa. Korpus pierwotnie pełnił funkcję spichlerza podłogowego, dwukondygnacyjny, z dwupoziomowym poddaszem oraz wystawką nad ryzalitem frontowym. Wieża (klatka schodowa i wieża ciśnień) pięciokondygnacyjna, z nadwieszoną (izbicową) kondygnacją poddasza. Część południowa parterowa, z szerokim wjazdem frontowym - pierwotnie mieściła się tutaj maszynownia i czyszczarnia.
Ściany murowe z cegły silikatowej, na kamiennej podmurówce, nietynkowane; górna kondygnacje wieży oraz wystawka ryzalitu w konstrukcji ryglowej. Kondygnacje nadziemne nakryte stropami drewnianymi (belkowe nagie); nad piwnicą ceramiczne stropy odcinkowe. Więźba drewniana, krokwiowo-kleszczowa. Pokrycie dachów stanowi współczesna dachówka karpiówka, ułożona „w koronkę”.
Elewacje poszczególnych części budynku o regularnych podziałach osiowych, dzielone pilastrami i opięte przyporami. Elewacja frontowa akcentowana ryglowym „rysunkiem” drewnianego szkieletu w obrębie górnych kondygnacji wieży i wystawki. konstrukcyjnego.
Poszczególne części budynku są jednownętrzne na każdej kondygnacji; w obrębie piwnicy podział na kilka komór zasobowych.
Z historycznego wyposażenia zachował się metalowy cyferblat na ścianie frontowej wieży.
Obiekt dostępny (widoczny) z zewnątrz, z podwórza folwarcznego. Wejście do wnętrza po uzgodnieniu z właścicielem - Gmina Drawsko Pom.
Oprac. Waldemar Witek, OT NID Szczecin, 17.12.2014 r.
Rodzaj: budynek gospodarczy
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_32_BK.114154, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_32_BK.416454