W kościele znajdują się cenne gotyckie zabytki rzeźby i malarstwa.

Historia

Kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela zbudowany został na miejscu poprzedniego, drewnianego z 1. połowy XVI w. Obecna klasycystyczna świątynia wzniesiona została w 1822 r. przez mało znanego krakowskiego architekta, Antoniego Becka. Fundatorem kościoła był arcybiskup krakowski Jan Paweł Woronicz (miejscowość była centrum jangrodzkiego klucza dóbr biskupich). Kościół konsekrowano w 1824 r. Remontowano go w 2. połowie XIX w. gdy proboszczem był ks. Jan Kozakowski, m.in. wtedy dach pokryto gontami. Świątynia została poważnie uszkodzona w czasie działań wojennych w 1914 r. Odbudowano ją po zakończeniu I wojny światowej dzięki staraniom ówczesnego proboszcza ks. Piotra Jegierskiego. W latach 60. XX w. w kościele wymieniono posadzkę, w latach 80. dach pokryto blachą, a w latach 90. tego stulecia odnowiono tynki wewnątrz świątyni. Równocześnie z kościołem w 1822 r. wzniesiono klasycystyczną dzwonnicę.

Opis

Kościół położony jest we wschodniej części wsi przy głównej drodze prowadzącej z Jangrota do Trzyciąża. Świątynia otoczona jest kamiennym murem z trzema bramkami. Od południa w linii ogrodzenia usytuowana jest dzwonnica. Kościół murowany z cegły, potynkowany. Świątynia zbudowana na planie wydłużonego prostokąta, jednonawowa, z węższym od nawy, zamkniętym ścianą prostą, prezbiterium i z piętrowymi lokalnościami po bokach. Bryła świątyni jest prosta, zwarta, jednolita, zamyka się w prostopadłościennym, monumentalnym bloku, który obejmuje dwudzielne wnętrze i wszystkie dodatkowe aneksy (zakrystia, składzik, kruchty). Kościół nakryty jest dachem jednokalenicowym z blachy ocynkowanej, z wieloboczną wieżyczką na sygnaturkę na kalenicy. Fasada o podziałach pilastrowo-ramowych z pseudoboniowaniem, zwieńczona jest trójkątnym przyczółkiem ze spływami po bokach, z prostokątnym otworem wejściowym ujętym portalem z tympanonem w polu którego umieszczona jest tablica fundacyjna z nieczytelną inskrypcją i herbem bpa J.P. Woronicza. Elewacje boczne o podziałach horyzontalnych, z osiami skrajnymi zaakcentowanymi pseudoboniowaniami, ożywione są obiegającymi profilowanymi gzymsami, kordonowym i wieńczącym. Sylwetę zewnętrzną kościoła akcentują rzędy półkolistych okien z metalowymi, rozmieszczonymi promieniście szczeblinami wypełnionymi szkłem bezbarwnym. Drzwi masywne, dwuskrzydłowe, z ozdobnymi okuciami kowalskiej roboty. Stolarka drzwiowa jest bardzo dobrej jakości. Nawę nakrywa silnie spłaszczone sklepienie kolebkowe z lunetami wsparte na filarach przyściennych, a prezbiterium sklepienie żaglaste wsparte na czterech masywnych kolumnach. Wewnątrz kościoła narożniki nawy są zaokrąglone. W zakrystii zachowała się kamienna posadzka z czasu budowy świątyni. Najcenniejsze zabytki w kościele to archaiczny, dość prymitywnie opracowany, monumentalny krucyfiks gotycki z 2. połowy XIV w. i obraz „Św. Rodzina”, przykład późnogotyckiego malarstwa tablicowego z 1. ćwierci XVI w. W ołtarzu głównym umieszczony jest obraz z wizerunkami św. Jana Chrzciciela i św. Pawła namalowany w latach 1892-1893. W ołtarzach bocznych flankujących arkadę tęczową znajdują się m.in. obrazy „Ukrzyżowanie” i „Rozmnażenie chleba”, namalowane ok. 1822 przez krakowskiego malarza Michała Stachowicza. Ołtarze, ambona i dwa konfesjonały mają charakter barokowy. Instrument organowy wykonany został w 1887 r. w warsztacie Józefa Szymańskiego w Warszawie. Wolnostojąca dzwonnica przy kościele jest murowana z cegły, potynkowana, dwukondygnacyjna, z elewacjami ożywionymi podziałami pilastrowymi. Nakrywa ją dach dwuspadowy z trójkątnym szczytem. Wewnątrz zawieszony jest m.in. dzwon z 1557 r.

Zabytek dostępny. Poza nabożeństwami wnętrze kościoła można zobaczyć po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym w parafii.

Oprac. Tadeusz Śledzikowski, OT NID w Krakowie, 03.11.2014 r.