Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dwór - Zabytek.pl

dwór


dwór przełom XVIII/XIX w. Jagów

Adres
Jagów, 20

Lokalizacja
woj. zachodniopomorskie, pow. choszczeński, gm. Pełczyce - obszar wiejski

Jeden z niewielu w obecnym województwie zachodniopomorskim wczesnobarokowych dworów o charakterystycznej bryle nakrytej czterospadowym dachem.

Odznacza się wysokiej klasy, harmonijną architekturą. We wnętrzu przetrwały barokowe stiukowe dekoracje stropów.

Historia

Jagów jest wsią o średniowiecznej metryce, położoną na dawnej granicy księstwa pomorskiego i Nowej Marchii Brandenburskiej. W 1337 r. był marchijskim lennem rodziny von Waldow, w późniejszym średniowieczu należał do von Billerbecków, którzy w 1523 r. zobowiązani byli do wystawienia dwóch jezdnych. Być może już za ich czasów wzniesiono zachowany do dziś dwór. W 1690 r. majątek zakupiony został ma licytacji przez starszego łowczego (Oberjägermeister) Ernsta Lüderitza. Jego synowie w 1713 r. sprzedali Jagów pułkownikowi Frierichowi Adamowi von Braunschweig. Syn tego ostatniego, landrat David Vincenz przeprowadził w 1739 r. alodyfikacje majątku, tj. przekształcił go z lenna w posiadłość prywatną, którą następnie pozostawił swoim czterem synom. W 1774 r. najstarszy z nich, Friedrich Wilhelm von Braunschweig odkupił od braci cały majątek, a następnie sprzedał go Friedrichowi Ludwigowi Wilhelmowi von Arnim. Wdowa po tym ostatnim, Wilhelmina Zofia z domu von Enckevort objęła w 1801 r. cały Jagów w posiadanie. Jej syn, Kapitan Friedrich Otto Carl von Arnim sprzedał Jagów w 1810 r. mieszczaninowi z Pełczyc, Johannowi Gottlobowi Schröderowi, ten zaś w 1846 r. przekazał posiadłość swojemu synowi Friedrichowi. W rękach jego potomków pozostawał Jagów aż do 2. wojny światowej - w 1902 r. właścicielem majątku był Franz, a w 1939 r. Siegfried Schröder. Za czasów ostatnich właścicieli zmodernizowano elewacje i wnętrze, w którym zbudowano nową klatkę schodową. Od. Po 1945 r. budynek użytkowany był przez gospodarstwo rolne. Obecnie pozbawiony jest użytkownika.

Opis

Założenie podworskie usytuowane jest w północnej części wsi, po wschodniej stronie głównej drogi wiejskiej. Skrajne części zespołu od południa i północy tworzą budynki gospodarcze zgrupowane wokół dwóch prostokątnych dziedzińców. Dwór z poprzedzającym go dziedzińcem położony jest w środkowej części zespołu, naprzeciw usytuowanego po przeciwnej stronie drogi kościoła. Na północ i północny wschód od dworu rozciąga się park krajobrazowy, w którym wznosi się wieża - pozostałość budynku dawnej oranżerii. Dojazd do dworu prowadzi z głównej drogi wiejskiej od strony południowo-wschodniej.

Dwór w Jagowie jest budowlą wczesnobarokową. Założony na rzucie prostokąta, dwutraktowy, jednopiętrowy, nakryty jest czterospadowym dachem. Na skutek posadowienia na spadku terenu, piwnica pod tylnym traktem położona na poziomie gruntu, miała charakter użytkowy. Budynek murowany z cegły, otynkowany na fundamentach kamienno-ceglanych. W części piwnic sklepienia kolebkowe, na pozostałych kondygnacjach - stropy drewniane z podsufitką. Dach kryty łupkiem. Elewacje z boniowanym cokołem, zwieńczonym płaskim gzymsem, podzielone pilastrami w wielkim porządku, akcentującymi naroża budynku i wydzielającymi pozorne ryzality elewacji frontowej i tylnej. Trzony pilastrów z wklęsłymi płycinami, głowice uproszczone, typu toskańskiego. Całość zwieńczona profilowanym gzymsem podokapowym. Okna piwnic pierwotnie zamknięte łukami odcinkowymi, obecnie zastąpionymi prostym zamknięciem. Pozostałe otwory okienne zamknięte prosto, ujęte opaskami z uszakami i kluczami, nadproża okien frontowego pseudoryzalitu zwieńczone łukami odcinkowymi z kluczami. Obie dłuższe elewacje symetryczne, siedmioosiowe. Fasada z trójosiowym pseudoryzalitem, pośrodku którego usytuowany portal głównego wejścia, poprzedzony dwuramiennymi schodami. Wykuty z piaskowca, zwieńczony segmentowym naczółkiem, stanowi znakomity przykład barokowej kamieniarki architektonicznej. W tylnej elewacji środkowy pseudoryzalit jednoosiowy, z wejściem usytuowanym na poziomie piwnic. Pod oknami sztukaterie o motywie girland roślinnych. We wnętrzu, w hallu przedniego traktu drewniana, dwubiegowa, zabiegowa klatka schodowa z XIX/XX w. Za hallem asymetrycznie usytuowana, wtórnie podzielona sala ogrodowa. W większości pomieszczeń zachowana barokowa stiukowa dekoracja stropów - złożona z geometrycznych pól wydzielonych listwami ozdobionymi roślinnym ornamentem. W półkoliste pola wpisany motyw muszli. W jednym z pomieszczeń piętra zachowany barokowy kominek ze stiukową dekoracją. Wspomniane dekoracje zbliżone są do zachowanych w zamku w Swobnicy, pałacu w Dąbroszynie i innych rezydencjach z końca XVII w.

Obiekt dostępny z zewnątrz.

Oprac. Maciej Słomiński OT NID Szczecin, 15-05-2017 r.

Rodzaj: dwór

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_32_BK.108572, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_32_BK.417323