Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

grodzisko, st. 1 - Zabytek.pl

Adres
Horodyszcze

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. bialski, gm. Wisznice

Grodzisko należy do nielicznych zachowanych tego typu obiektów w regionie, z pierścieniowatym wałem obronnych, dobrze widocznym w terenie.

Stanowi cenne źródło do poznania budownictwa grodowego z okresu wczesnego średniowiecza na Lubelszczyźnie.

Usytuowanie i opis obiektu

Grodzisko w Horodyszczu o lokalnej nazwie „Cerkwisko“ lub "Szwedzkie Okopy", położone jest ok. 1,5 km na południowy wschód od centralnej części wsi, na prawym brzegu rzeki Zielawy, na dnie doliny rzecznej wśród podmokłych łąk, ok. 200 m na południowy wschód od koryta Zielawy.

Grodzisko tworzy pierścieniowaty wał o średnicy ok. 36 m, mierząc po jego kulminacji, przy zachowanej wysokości wałów do ok. 2 m. Otoczone było slabo dziś czytelną fosą, wypełnioną niegdyś wodą pochodzącą z prawdopodobnie tuż przy wale płynącej rzeki, na co wskazuje wyraźna depresja terenowa sugerująca bieg dawnego koryta rzeki Zielawy. Obecnie teren grodziska jest nieużytkiem porośniętym trawą.

Historia

W oparciu o wyniki badań archeologicznych można przyjąć, że gród funkcjonował w okresie wczesnego średniowiecza, w XI i XII stuleciu.

Stan i wyniki badań

Badania wykopaliskowe na stanowisku prowadzili w latach 196 i 1965 Andrzej Hunicz i Stanisława Siwkowa. Założono wowczas wykopy badawcze na majdanie i na wale grodziska. W 1995 r. prace archeologiczne przeprowadził Mieczysław Bienia, ktore objęły centralną część majdanu grodziska. Badania powierzchniowe w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski przeprowadił w 1993 r. Sławomir Żółkowski

W wyniku archeologicznych badań wykopaliskowych zarejestrowano na majdanie grodziska warstwę kulturową o niewielkiej miąższości związaną z grodem, co może wskazywać na refugialny charakter obiektu, oraz zadokumentowano ślady istniejącej przed założeniem grodu osady otwartej z IX-X w. Układ warstw jaki zaobserwowano w wypełnisku wału, szczególnie resztki przepalonej konstrukcji drewnianej wskaują, że wał po pierwszym zniszczeniu został odbudowany i nieco powiększony. W drugiej fazie funkcjonowania nie posiadał on już konstrukcji wewnętrznych i był wyłącznie usypany z ziemi. W centralnej części majdanu grodziska odsłonięto relikty studni. Zebrane w trakcie badań zabytki ruchome w przeważającej części stanowią ułamki naczyń glinianych (pond 400 fragmentów). Do ciekawszych znalezisk należą: żelazny grot strzały, krzesiwo żelazne, fragmenty uchwytu wiadra żelaznego. Zabytki ruchome pozwoliły ustalić, że okres funkcjonowania grodu zamykał się w granicach od XI do XII wieku. Najprawdopodobniej był to obiekt o charakterze refugialnym (schronieniowym), użytkowany w okresach zagrożenia. Jak wykazały badania powierzchniowe, od strony pólnocno-wschodniej i wschodniej przylegała do grodu rozległa osada, natomiast od strony południowo-zachodniej i zachodniej oddzielała go od innej osady niewielka dolina prawobrzeżnego, bezimiennego dopływu rzeki Zielawy.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Ewa Prusicka, OT NID Lublin, 14-11-2015 r.

Rodzaj: grodzisko

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_06_AR.1183, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_AR.2269242