założona została siedziba rodu Chodkiewiczów i towarzyszący jej folwark.

Usytuowanie i opis

Grodzisko znajduje się w obrębie miejscowości Gródek na niewielkim wyniesieniu terenowym, w zakolu rzeki Supraśl. Wysokość wyniesienia wynosi od 3 do 5 m. Obecnie w części południowej i wschodniej grodziska znajdują się zabudowania i towarzyszące im działki uprawne, natomiast część środkowa i północna zajęta jest przez nieużytki.

Teren grodziska został silnie przekształcony w czasach współczesnych, szczególnie za sprawą dużej niwelacji, która przeprowadzono w latach 30-tych XX w. Na obszarze stanowiska funkcjonują obecnie częściowo zabudowania i działki uprawne. Wiadomo, że od strony południowo - zachodniej istniała zasypana obecnie fosa. Wał grodziska najlepiej czytelny jest jeszcze od strony północno-wschodniej, wolnej od zabudowy.

Historia

Badania archeologiczne prowadzone na grodzisku w Gródku pozwoliły wstępnie ustalić, że ośrodek ten funkcjonował w ciągu XII i XIII w. Niestety wszelkie relikty związane z systemem fortyfikacyjnym i funkcjonowaniem grodu zostały w znacznej części zniszczone przez niwelację terenu przeprowadzoną w latach 30-tych XX w. Zniszczeń dokonały także funkcjonujące w tym miejscu zabudowania nowożytne i współczesne oraz związana z nimi działalność gospodarcza. W trakcie przeprowadzonych dotychczas badań archeologicznych odsłonięte zostały dobrze czytelne pozostałości nowożytnych zabudowań gospodarczych związanych z siedzibą rodu Chodkiewiczów, która założona została w tym miejscu po roku 1483.

Na podstawie przeprowadzonych badań czas funkcjonowania tutejszego grodu określono na XII-XIII w. Przyjmuje się, że był to jeden z głównych ośrodków na szlaku Grodno-Bielsk Podlaski-Drohiczyn. W 2. połowie XIII w. gród został zniszczony, o czym świadczy poziom spalenizny odsłonięty w obrębie wału. Pod koniec XV w. na terenie grodziska założona została siedziba rodu Chodkiewiczów, którzy w 1483 r. otrzymali okoliczne ziemie w ramach nadania królewskiego. Założenie to funkcjonowało do czasów nowożytnych, w trakcie badań natrafiono na relikty budynków datowanych na koniec XVII i początek XVIII w.

Stan i wyniki badań

Grodzisko objęte zostało ochroną konserwatorską już w 1937 r. Prace archeologiczne na stanowisku prowadzone były kilkakrotnie. W latach 1983 - 1984 badania prowadził L. Łoźny z Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. W trakcie tych badań stwierdzony został znaczny stopień zniszczenia stanowiska. Na majdanie grodziska udało się natrafić na słabo zachowane relikty osadnictwa wczesnośredniowiecznego i średniowiecznego, a także dwa pochowki ludzkie. W północnej części grodziska odsłonięta została spalona konstrukcja wału grodowego.

Dalsze badania na stanowisku podjęte zostały w latach 1994-1995 i 1997-1998. W pierwszym sezonie kierowała nimi B. Czarnecka z ramienia Białostockiego Towarzystwa Naukowego, a w kolejnych H. Karwowska z Państwowego Muzeum w Białymstoku. W trakcie tych badań, prowadzonych na obszarze majdanu grodowego, natrafiono na relikty kilku budynków naziemnych, w niektórych przypadkach podpiwniczonych, datowanych na XIII-XIV oraz koniec XVII i początek XVIII w. W budynkach natrafiono na pozostałości pieców kaflowych. Zarejestrowano też kolejny pochówek ludzki. Badania dostarczyły bardzo licznych zabytków w postaci fragmentów naczyń glinianych, kafli piecowych, szkła okiennego, monet i drobnych przedmiotów metalowych.

Grodzisko położone jest na gruntach prywatnych.

Oprac. Michał Sekuła, OT NID w Warszawie, 16-11-2015 r.