Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św. Mikołaja - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św. Mikołaja


kościół 1673 r. Gorenice

Adres
Gorenice, Leśna 2

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. olkuski, gm. Olkusz - obszar wiejski

Kościół stanowi charakterystyczny przykład wczesnobarokowego budownictwa sakralnego z zachowanym cennym detalem kamieniarskim i wystrojem barokowo-rokokowym.

Kościół Parafialny pw. Św. Mikołaja jest przykładem kontynuacji tradycji warsztatowych muratorów, rodzimych budowniczych cechowych, prezentuje skromne cechy stylowe typowe dla wiejskich budowli sakralnych II połowy XVII w.

Historia

Historia Gorenic ma swój początek w XIV w. Źródła podają, że wieś istniała po 1325, a przed 1335 rokiem, kiedy to nazwa wsi pojawiła się w spisach świętopietrza. Dokładnego czasu lokacji nie sposób ustalić, można jedynie przypuszczać, że wieś istniała przynajmniej od początku XIV w., podobnie jak i kościół, skoro zbierano tu świętopietrze. Od XV w. na granicy Gorenic z Ostrężnicą zaczęły się prace górnicze związane z wydobyciem rud ołowiu. Działały tu odrębne władze górnicze, które mianował prawdopodobnie właściciel wsi. Kościół parafialny pw. św. Mikołaja istniał jako drewniany od 1440 r. Drewniany kościółek, na skutek starości, jak pisze ks. Wiśniewski, uległ zniszczeniu Na tym samym miejscu z fundacji Szembeków zbudowano w l. 1645-1673 nową murowaną świątynię o skromnych cechach barokowych, jako orientowaną, jednonawową z prezbiterium zamkniętym półkolistą absydą. Zagrożony katastrofą budowlaną, kościół został częściowo rozebrany i odbudowany w l. 1726-1731 staraniem kasztelana sieradzkiego Michała Stanisława Tarnowskiego, powstała jednocześnie wolno stojąca dzwonnica od zach. Wyposażenie barokowe i rokokowe pochodzi z XVII i XVIII w z poprzedniego kościoła drewnianego.

Opis

Kościół znajduje się w centralnej części wsi , po pn. stronie głównej drogi wiejskiej. Jest to świątynia barokowa, orientowana, jednonawowa z półkoliście zamkniętym prezbiterium z przylegającą do niego od pn. zakrystią i skarbczykiem na piętrze. Do szerszej od prezbiterium, prostokątnej i dwuprzęsłowej nawy przylega od pd. kruchta. Wnętrze jest sklepione kolebkowo z lunetami na gurtach, stiuki w nawie są linearno-geometryczne. Tęcza o łuku półkolistym, ściany zewnętrzne i wewnętrzne rozczłonkowane pilastrami. Fasada jest trójpolowa z trójkątnym przyczółkiem. Świątynię zdobią trzy portale: główny z ornamentem plecionkowym, rozetami oraz kartuszem z herbami Rola i Ostoja, dwa pozostałe portale są uszate. Ołtarz główny składa się z sześciu kolumn (cztery większe na dole i dwie mniejsze na górze), z obrazem Matki Boskiej w typie Śnieżnej z Dzieciątkiem. W kościele znajdują się również ołtarze boczne z XVII w., w tym po prawej stronie łaskami słynący obraz św. Antoniego Padewskiego (z 1691 r.). Przy pd. - zach. narożniku kościoła wznosi się dzwonnica zbudowana w czasie przebudowy kościoła w I poł. XVII w. z dzwonem z 1762 r.

Obiekt dostępny z zewnątrz.

Oprac. Tomasz Woźniak, OT NID w Krakowie, 05-10-2015 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.183615, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.418423