Prezentuje cechy drewnianego budownictwa barokowego z jednolitym wyposażeniem z około 1780 r.

Historia

Gogolewo to niewielka wieś położona nad Wartą, 4 km na północ od Książa Wielkopolskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w dokumentach w 1390 r. jako własność Paszka herbu Doliwa, zwanego Gogolewskim lub Rozdrażewskim, podczaszego kaliskiego, podkomorzego i sędziego poznańskiego. W ręku rodziny Rozdrażewskich posiadłość pozostawała do połowy XVII w. Później przechodziła z rąk do rąk. W 1903 r. Gogolewo zakupił z rąk polskich Hermann von Kennemann z Klęki, jeden z twórców Hakaty. W okresie międzywojennym było własnością Antoniego Szyftera, następnie Wiesława Kronobisa.

Pierwszy kościół pod wezwaniem św. Jana Ewangelisty i św. Stanisława zbudował Paszek Gogolewski w końcu XIV w. Świątynia wielokrotnie popadała w ruinę i była restaurowana. Obecna została wzniesiona po pożarze w 1777 r. Po dwóch latach od pożaru, w 1779 roku stanął kolejny drewniany kościół, który przetrwał do dnia dzisiejszego. W XIX w. kościół odnawiano staraniem miejscowych proboszczów, m.in. wejście południowe poprzedzono niewielką zrębową kruchtą. W 1975 r. wymieniono gonty, w 1977 usunięto podwalinę i założono nową ławę fundamentową, w 2000 r. remontowano więźbę korpusu, prezbiterium, dach nawy i założono nowy szalunek.

Opis

Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego wznosi się w pewnym oddaleniu od wsi, na niewielkim wzniesieniu w zakolu rzeki Warty. Wokół kościoła położony jest cmentarz z nagrobkami z XIX w. Świątynia została wzniesiona w konstrukcji ramowo-słupowej, na zewnątrz oszalowana deskami. Orientowana, nakryta dachem dwukalenicowym krytym drewnianymi gontami. Nad frontową częścią nawy nadbudowana wieżyczka zwieńczona dachem namiotowym. Do wnętrza prowadzą drzwi od zachodu i południa. Nawa zbudowana na planie prostokąta, od wschodu przechodzi w węższe i niższe prezbiterium, trójbocznie zamknięte. Wewnątrz nawa podzielona jest dwoma rzędami słupów. Chór muzyczny, wsparty na dwóch słupach z parapetem wybrzuszonym w części środkowej, zawiera rokokowy prospekt organowy. Na belce tęczowej krucyfiks oraz daty 1777 i 1779.

Na uwagę zasługuje niemal jednorodne, barokowo-rokokowe wyposażenie, pochodzące z okresu powstania kościoła. Krucyfiks z XVII w. został umieszczony w rokokowym ołtarzu głównym, w ołtarzach bocznych możemy zobaczyć obraz Zwiastowanie NMP oraz obraz Wskrzeszenie Piotrowina, namalowany wg obrazu Szymona Czechowicza z ołtarza głównego z poznańskiej fary.

W południowo-wschodnim narożniku otoczenia kościoła stoi drewniana dzwonnica z końca XVIII w. kryta gontem z późnogotyckim dzwonem z 1533 r.

Według legendy kościół został zbudowany w miejscu, w którym zatrzymał się krzyż płynący pod prąd rzeki Warty, co zostało odebrane jako znak od Boga. Na pamiątkę tego wydarzenia zmieniono wezwanie kościoła na Podwyższenie Krzyża Świętego.

Kościół dostępny z zewnątrz. Msze św. w niedziele: sob., godz. 18.00 czas letni godz. 18.30 nd. godz. 9.00, godz. 11.00, msze św. w dni powszednie: czas zimowy: pn 9:00, wt-so 18:00; czas letni: pn 9:00, wt 18:30, śr 18:00, czw-so 18:30, msze św. w święta w dni pracy: godz. 9.00, godz. 16.00

Oprac. Beata Marzęta, OT NID w Poznaniu, 26.10.2015 r.