Warownia ta jest przykładem niewielkiego ośrodka okręgu grodowego, zarządzanego przez jednego z wielu w południowo-zachodniej rubieży Wielkopolski wodzów. Była siedzibą lokalnego wielmoży władającego okolicznym terytorium, zamieszkałą przez jego ród i służbę oraz miejscem służącym ochronie ludności w momencie zagrożenia ze strony najeźdźców. Wybudowany ogromnym nakładem pracy i materiału, po pierwotnym okresie funkcjonowania został u zarania polskiej państwowości zniszczony, ale nie został definitywnie opuszczony. Mimo przebudowy struktury organizacyjno-osadniczej państwa wczesnopiastowskiego objawiającej się unicestwieniem organizacji społecznej podbitych wspólnot plemiennych, także poprzez zniszczenie ośrodków dotychczasowej władzy - grodów, odbudowany gród w Godurowie, zapewne z racji wyjątkowo korzystnego położenia, stał się częścią nowo tworzonej struktury terytorialnej i przystosowany do pełnienia nowych zadań w administracji ponadplemiennego państwa Piastów.

Usytuowanie i opis

Grodzisko położone na krawędzi cypla wysoczyznowego, otoczonego podmokłymi, błotnistymi łąkami w dolinie rzeki Dąbrówki. Usytuowane przy północno-wschodnim skraju dawnego parku dworskiego. Położenie grodziska na cyplu wysoczyznowym o trzech bardzo stromych ścianach opadających ku dolinie rzeki było idealnie wpisane w realizację głównej roli, dla jakiej został wzniesiony gród, czyli funkcji obronnej. Swobodny dostęp do grodu był możliwy tylko z jednej strony, od południa. Grodzisko porośnięte jest lasem, ale w okresach „bezlistnych” jest dobrze widoczne, szczególnie od strony drogi krajowej nr 12 (od strony północnej), obiegającej bezpośrednio cypel.

Grodzisko należy do grupy grodzisk wklęsłych. Jest silnie zniwelowane w związku z poddawaniem jego terenu wieloletniej uprawie, która na majdanie trwa nieprzerwanie do dziś. Jest to niewielki obiekt o średnicy ok. 50 m. Otoczony jest słabo widoczną fosą. Od strony najłatwiej dostępnej, od południa, stwierdzono pozostałości wału poprzecznego. Od strony południowej do grodziska przylega osada przygrodowa.

Historia

Przed wybudowaniem grodu egzystowała tutaj osada w II okresie epoki brązu, pomiędzy 1700 a 1300 rokiem p.n.e. Na jej miejscu, w fazach B-C wczesnego średniowiecza, w okresie od ok. 600 r. n.e. do ok. 950 r. n. e., funkcjonował w tym miejscu gród. Ten plemienny ośrodek władzy był zapewne zniszczony w okresie ekspansji państwa wczesnopiastowskiego. Został jednak odbudowany i wprzęgnięty w jego nową organizację terytorialną. Znaleziska archeologiczne pochodzące z grodziska dowodzą także późniejszego zasiedlenia grodu w fazie E wczesnego średniowiecza, a więc od 2 poł. XI do ok. poł. XIII wieku. Osada podgrodowa rozlokowana na jego przedpolu funkcjonowała jednak przypuszczalnie tylko w pierwszym okresie jego egzystencji, dowodząc być może tym samym pełnienia przez gród odmiennej roli (strażniczej?) w nowej rzeczywistości politycznej.

Stan i wyniki badań

Grodziskiem interesowano się już przed II wojną światową. W latach 1932 i 1935 prowadzono badania powierzchniowe, a w 1933 r. przeprowadzono sondażowe badania archeologiczne pod kierownictwem J. Kostrzewskiego. Założono wówczas dwa sondaże: we wnętrzu grodziska i pod wałem. Efektem badań było stwierdzenie obecności dwóch poziomów osadniczych: 1. z II okresu epoki brązu i 2. z okresu wczesnośredniowiecznego. W warstwie wczesnośredniowiecznej zarejestrowano ślady domostwa zagłębionego w ziemię o szerokości 2,4 m oraz występowanie bruku kamiennego będącego bądź to pozostałością podłogi budynku naziemnego, bądź fragmentem brukowanej drogi. Pozyskany w trakcie badań inwentarz ruchomy zachował się w magazynach muzealnych, ale został przemieszany, stąd trudno precyzyjnie określić fazy zasiedlenia stanowiska. Na zbiór ten składają się fragmenty naczyń glinianych zarówno całkowicie ręcznie lepionych jak i formowanych przy pomocy koła garncarskiego, obtaczane górą oraz całkowicie. Z zabytków tzw. wydzielonych wymienić można nóż żelazny, 3 przęśliki gliniane i szydło kościane.

Obiekt dostępny.

oprac. Elżbieta Wyrwińska, Pracownia Terenowa w Trzebinach OT w Poznaniu, 09-11-2015 r.