Historia

Przypuszcza się, że pierwszy dwór w Giżycach został wzniesiony w 1439 r. przez biskupa płockiego, Pawła Giżyckiego. Była to ufortyfikowana budowla, która została spalona w trzeciej dekadzie XVI wieku. Kolejny dwór wzniesiono dla Giżyckich w XVII wieku. Prawdopodobnie z tego okresu pochodzi także ocalała do dzisiaj wieża. W końcu XVIII w. Giżyce stanowiły własność rodziny Dąmbskich, w tym wojewody brzeskokujawskiego Ludwika Dąmbskiego. Od 1819 r. przeszły na własność Ludwika Wężyka-Rudzkiego i jego żony Antoniny Matyldy z Koelichenów von Rustern. Dobra giżyckie nabył następnie w 1872 r. Piotr Suski. W l. 1875-1876 dokonano gruntownej przebudowy obiektu. Po zniszczeniach z 1915 r. pałac został odbudowany z pomniejszeniem bryły.

W czasie II wojny światowej obiekt nie uległ zniszczeniu. W wrześniu 1939 r. znajdował się tutaj szpital. W l. 1945-1951 mieścił się tu Uniwersytet Ludowy, a od 1951 r. dom dziecka. W latach 80. pałac przeszedł gruntowny remont, dobudowano brakującą wsch. część obiektu oraz przebudowano wnętrza na potrzeby placówki opiekuńczej.

Opis

Pałac położony jest w Giżycach, 13 km na płn.-zach. od Sochaczewa, przy drodze wojewódzkiej nr 577. Wjazd poprzedzony został gazonem z podjazdem, z tyłu za obiektem znajduje się dziwiętnastowieczny park.

Budynek murowany z cegły i otynkowany, wzniesiony na planie prostokąta z dobudówkami, podpiwniczony, piętrowy z poddaszem, przykryty czterospadowym dachem z blachy. Fasada na wysokim cokole, dziewięcioosiowa z trzyosiowym ryzalitem centralnym zwieńczonym trójkątnym frontonem z okulusem. Przed ryzalitem taras z wejściem głównym i schodami. W skrajnych osiach występują dodatkowe ryzality, nieznacznie wysunięte przed lico ściany. Pierwsza kondygnacja boniowana z opaskami znajdującymi się wokół otworów okiennych. Piętra rozdzielone gzymsem międzykondygnacyjnym, okna prostokątne, z gzymsem podokiennym. W elewacji ogrodowej, podobnie jak we frontowej, znajduje się trzyosiowy ryzalit, zwieńczonym trójkątnym szczytem z okulusem. Przy zach. elewacji budynku dostawiona jest czworoboczna, trzykondygnacyjna wieża o cechach neogotyckich. W jej ścianie frontowej dodatkowe wejście poprzedzone schodami. Od zach. do wieży dostawiona jest przybudówka z drzwiami do piwnicy. W ostatniej kondygnacji wieża jest dekorowana jest ze wszystkich stron ostrołukowym fryzem arkadkowym, z dodatkowym oknem w ścianie północnej. Przykryta jest czworobocznym spiczastym hełmem o połaciach z blachy. 

Układ wnętrza pałacu dwutraktowy z korytarzem pośrodku oraz prostokątną sienią ze schodami na osi. Pozostałe pomieszczenia przekształcone na potrzeby domu dziecka. Z pierwotnego wyposażenia pozostały jedynie zabiegowe schody w westybulu.

Obiekt dostępny z zewnątrz.

Oprac. Bartłomiej Modrzewski, NID OTW, 11.02.2019 r.