Zabudowania powstały w poł. XVIII w.

Historia

Gębiczyn (d. Olędry Gębickie) jest niewielką wsią, założoną w 1735 r. przez Mikołaja Mielęckiego w ramach tzw. osadnictwa olęderskiego, rozwijającego się w regionie nadnoteckim od przełomu XVI i XVII w. W miarę upływu czasu objęło ono tereny na południe od Czarnkowa. Jego szczyt w tej okolicy przypadł na poł. XVIII w. Osadnikami byli chłopi niemieccy. W 1744 r. Gębiczyn stał się własnością rodziny Radońskich. Nowi właściciele - Marcjan Radoński, a następnie jego syn Kazimierz - potwierdzili przywileje miejscowych olędrów. Pod względem przestrzennym Gębiczyn stanowi przykład rzędówki o luźno rozmieszczonych zabudowaniach. W 1881 r. we wsi znajdowało się 60 domów zamieszkałych przez 567 mieszkańców, w tym 558 ewangelików i 9 katolików.

Zagroda nr 26, pierwotnie usytuowana była w centrum miejscowości. Obecnie znajduje się na jej obrzeżach. Wg inskrypcji umieszczonej na belce podciągowej w sieni budynku mieszkalnego zabudowania powstały w roku 1747. Po II wojnie światowej zagroda służyła rodzinie repatriantów ze wschodu. W 1980 r. odkupił ją obecny właściciel, który przeprowadził gruntowny remont budynków z przeznaczeniem na cele rekreacyjne.

Opis

Wieś Gębiczyn położona jest 13 km na wsch. od Czarnkowa, 4 km od pobliskich Gębic, na skraju dużego kompleksu lasów ciągnących się w kierunku Chodzieży. Zagroda nr 26 usytuowana jest na południowym skraju wsi, na działce o kształcie kwadratu, położonej po zachodniej stronie drogi polnej do Radomia i Nienawiszcza. Na działce, wokół trawiastego podwórza znajdują się poszczególne zabudowania zagrody: dom mieszkalny (po stronie północnej), dawna stodółka (po stronie wschodniej), dawny chlewik (po stronie południowej) i dawna obórka (po stronie zachodniej).

Dom mieszkalny jest budynkiem szerokofrontowym. Wzniesiony został na rzucie prostokąta. Układ wnętrz jest dwutraktowy, z sienią na osi budynku. Po obu stronach sieni znajdują się po dwa pomieszczenia: dwie izby (po stronie wschodniej) oraz kuchnia i izba (po stronie zachodniej). Budynek nie jest podpiwniczony. Jego zwartą, parterową bryłę nakrywa wysoki dach dwuspadowy. Po stronie południowej znajduje się dobudowana podczas modernizacji w latach osiemdziesiątych XX w. drewniana weranda nakryta niższym dachem dwuspadowym.

Dom jest budynkiem murowanym. Wzniesiono go z glinianej, suszonej na słońcu cegły (tzw. surówka). Ściany domu zostały otynkowane. Dach kryty jest dachówką ceramiczną. Wnętrza nakryte są drewnianymi stropami belkowymi.

Elewacje budynku zostały otynkowane i pomalowane na biało. Górne partie szczytów oszalowano pionowo pobijanymi deskami. Prostokątne okna zaopatrzono w drewniane okiennice.

Wśród wnętrz domu na uwagę zasługuje sień, gdzie na ozdobionej rozetą belce podciągowej znajduje się inskrypcja w języku niemieckim: ICH WIL HERN LOBEN SOLANGE ICH LEBE, UND MEINEM GOTTLOB SINGEN, WEIL ICH NOCH HIER BIN. ICH BAUE UND GOTT GARDET DER TRAUE. ANNO 1747 6 JULIUS (Do końca moich dni będę chwalił Pana i śpiewał pochwalne pieśni Jego, bo jestem tu z Nim. Ja buduję a Bóg chroni mnie w wierze. Rok 1747 6 lipca). Ponadto z dawnego wyposażenia budynku zachowała się częściowo stolarka drzwiowa (drzwi wewnętrzne) i okienna (okna poddasza).

Pierwotne budynki gospodarcze - stodółka, oborka i chlewik - zostały rozebrane, a następnie odbudowane i zaadaptowane do nowych funkcji: murowaną obórkę przeznaczono na kuchnię i łazienkę, w chlewiku urządzono warsztat, drewniana stodółka służy jako drewutnia. Wszystkie te budynki wzniesiono na rzucie prostokąta, ich parterowe bryły nakrywają dachy dwuspadowe.

Własność prywatna. Zabytek niedostępny.

Oprac. Krzysztof Jodłowski, OT NID w Poznaniu, 07-06-2016 r.