kamienica Lwi Zamek - Zabytek.pl
Adres
Gdańsk, Długa 35
Lokalizacja
woj. pomorskie, pow. Gdańsk, gm. Gdańsk
Historia
Parcela wzmiankowana po raz pierwszy w 2 poł. XIV w., w XV w. mieściła się na niej krzyżacka mennica. Okazała kamienica (na przechodniej działce ciągnącej się od ul. Długiej do ul. Ogarnej) wzniesiona została w 1569 r., najprawdopodobniej według projektu Hansa Kramera (fasada przypisywana rzeźbiarzowi F. Vroomowi). Dom posiadał bogaty, renesansowy wystrój sieni, znany z dziewiętnastowiecznych grafik J. C. Schultza. Od 1615 r. kamienica należała do ławnika H. Schwartzwalda, następnie do jego spadkobierców. W 1636 gościł w jego progach król Władysław IV. W następnych wiekach często następowały zmiany właścicieli. W XIX i XX w. przyziemie kamienicy pełniło już funkcje usługowe (księgarnia, restauracja) i było przebudowywane ze szkodą dla historycznego wystroju. W 2 poł. XIX w., po rozebraniu przedproża, na elewację trafiły dwa kamienne lwy - stąd nazwa Lwi Zamek. W 1945 roku dom został zniszczony, pozostały jedynie piwnice, część ścian obwodowych, fragmenty portalu i kamieniarki. W latach 1950-53 odbudowany wg proj. J. Bojarskiego (funkcjonalnie połączony z kamienicą nr 36). Fasadę zrekonstruowano z użyciem zachowanych fragmentów kamieniarki (proj. W. Zaleski). Obecnie część kamienicy użytkowana jest przez Rosyjski Ośrodek Nauki i Kultury.
Opis
Kamienica usytuowana w środkowej części Głównego Miasta, w zwartej, południowej pierzei ul. Długiej, fasadą zwrócona w stronę północną. Renesansowy wystrój elewacji frontowej nawiązuje do klasycyzującego nurtu niderlandzkiego manieryzmu. Kamienica wzniesiona na planie wydłużonego, nieregularnego czworoboku (fasada węższa niż elewacja tylna) z wąskim, prostokątnym aneksem od strony zachodniej. Bryła czterokondygnacyjna, podpiwniczona, przykryta dwuspadowym dachem. Kamienica wzniesiona z cegły (dekoracja rzeźbiarska z kamienia), w piwnicach ceramiczne sklepienia kolebkowe, na wyższych kondygnacjach współczesne stropy żelbetowe, dach kryty dachówką. Fasada trzyosiowa, czterokondygnacyjna (dolna najwyższa), zwieńczona szczytem. Artykulacja pionowa - kanelowane pilastry w superpozycji (od toskańskich do korynckich), podziały horyzontalne - międzykondygnacyjne belkowania z gzymsami i fryzem. Szczyt wolutowy, z pilastrami hermowymi, belkowaniem i trójkątnym tympanonem, w zwieńczeniu figura Cerery. Centralnie umieszczony portal z nadświetlem wypełnia półkolista arkada z kanelowanymi kolumnami dźwigającymi belkowaniem; na cokołach kolumn maszkarony i popiersia, w podłuczu rozety, w przyłuczach postacie geniuszy, na gzymsie kamienne lwy. W partii fryzu, na osi portalu, rozbudowany kartusz herbowy z motywem ornamentu okuciowo-zwijanego i puttami. Elewacja tylna (południowa) czteroosiowa ze szczytem ujętym wolutami i tympanonem. Wnętrze współczesne.
Zabytek dostępny.
Oprac. Krystyna Babnis, OT NID w Gdańsku, 27.10.2014 r.
Rodzaj: kamienica
Styl architektoniczny: renesansowy
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_22_BK.48081, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_22_BK.301299