Historia obiektu/datowanie etapów budowy

Drewniano ziemna przeprawa przez bagienny fragment pradoliny Noteci zbudowana przez ludność kultury amfor kulistych. W sąsiedztwie przeprawy, funkcjonującej początkowo w formie brodu odnotowano kilka faz zasiedlenia: I etap 5114 + -71 do 4937 +- 111 BC – ludność KCWR, 4511 +- 62 do 4458 +- 70 BC – ludność KPCW, 4014 +- 78 do 2727 _- 113 BC – ludność KPL, II faza 3215 + - 111 do 2367 +- 98 BC – ludność KAK, III faza 3100/3000 do 1522 +- 72 BC – ludność interstadiału neolitu  i brązu.

Opis obiektu

Usytuowanie zabytku

W obrębie terasy dennej doliny Noteci na gruntach Żuławki Małej i Osieka n/Notecią, na zachód i północ od wolnostojącego gospodarstwa.

Opis stanowiska

drewniana konstrukcja przeprawowa zachowana w nawarstwieniach biogenicznych pradoliny Noteci

Dzieje stanowiska

Odkryte przez właściciela gospodarstwa podczas kopania stawu, na fragmencie starorzecza. Do rejestru zabytków wpisane 30-11-1995 r., nr rej. A-770

Stan i wyniki badań archeologicznych

Ratownicze interdyscyplinarne badania wykopaliskowe od 1992 do 1997. Badania w ramach AZP w 1994. Odkryto konstrukcję przeprawową/węzeł komunikacyjny o znaczeniu lokalnym i ponadregionalnym. Jego budowa przypada na okres kultury amfor kulistych, a okres funkcjonowania po kulturę łużycką. Przed budową grobli przeprawa funkcjonowała w formie brodu już w okresie trwania kultur wstęgowych. Badaniami objęto obszar o pow. 50 m2 odkryto konstrukcję grobli dług. ok. 40 m, szer. 5-7 m, miąższości 0,3-0,4 m. Elementami stabilizującymi były zaostrzone, pionowo wbite pale. Konstrukcję nośną zbudowano z mieszaniny wiórów, gałęzi, kory i piasku. Odsłonięto sześć poziomów użytkowych, nasyconych różnorodnymi zabytkami ruchomymi: kultur cyklu wstęgowego, kultury pucharów lejkowatych, kultury amfor kulistych, kultury ceramiki sznurowej, z wczesnej epoki brązu i kultury łużyckiej.

Teren stanowiska dostępny, po wcześniejszym uzgodnieniu z właścicielem pola.

Opr. Marek Wróbel, OT NID Poznań, PT Trzebiny, 31-03-2020 r.

Bibliografia

• Rola J., 2006, Pradolina Noteci na szlaku kontaktów społeczności neolitu i wczesnej epoki brązu, [w:] Pradolina Noteci na tle pradziejowych i wczesnośredniowiecznych szlaków handlowych, s. 107-119; 2009, Późnoneolityczny węzeł komunikacyjny w strefie środkowej Noteci (Żuławka Mała, gmina Wyrzysk)