Być może była to  późnośredniowieczna siedziba rycerska posadowiona na krawędzi terasy w dolinie rzeki Pratwy, w pobliżu historycznej drogi wiodącej od północy do Byczyny.

Relikt ten, zlokalizowany w dawnym obszarze tzw. Przesieki Śląskiej, mając czytelną formę terenową, jest ważnym elementem krajobrazu kulturowo-przyrodniczego byczyńskiego regionu dorzecza Prosny i Pratwy, wzbogacającym naszą wiedzę o średniowiecznym osadnictwie, jego zasięgu i szczególnym charakterze strażniczo-obronnym.

Historia

Grodzisko było badane wielokrotnie przez archeologów niemieckich (M. Hellmicha i G. Raschkego) oraz polskich (J. Kaźmierczyka, Z. Trudzika, K. Macewicza, Z. Bagniewskiego). Przeprowadzili oni badania powierzchniowe i sondażowe w okresie międzywojennym oraz w latach 1957 i 1972, odkrywając liczne ruchome zabytki archeologiczne oraz wykonując dokumentację opisową i fotograficzną obiektu. W 1999 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację obiektu przeprowadziła G. Martyniak. W wyniku tych badań archeolodzy określili chronologię grodziska na okres średniowieczny (XIV - XV w.).  

Opis

Lokalizacja. Grodzisko położone jest na wysokiej, zachodniej krawędzi cypla będącego terasą dla rzek Pratwy i Prosny. Poniżej obiektu, od zachodu, rozciąga się dolina rzeki Pratwy. Obiekt usytuowany jest około 400 m na północny-wschód od budynku szkoły w Kostowie, około 50 na zachód od drogi gruntowej prowadzącej od szosy przez naturalny cypel utworzony pomiędzy w/w rzekami. W południowych częściach działek gruntowych nr 233/2 i nr 234/1 (łąka).

Charakterystyka. Grodzisko stożkowate założone na planie zbliżonym do czworoboku: wymiary stożka u podstawy 25 - 28 m, wysokość około 5,5 m, wymiary majdanu około 11 - 12 m. Miąższość warstwy kulturowej na stożku wynosi około 50 - 80 cm. Powierzchnia użytkowa ówczesnego grodu mogła wynosić około 130 - 140 m2. Od północy, wschodu i południa stożek otoczony jest rowem – fosą o głębokości około 3,5 – 5 m i szerokości w górnej części około 10 – 15 m. W latach 20-tych XX w. widoczne jeszcze były w tej części pozostałości wału. Od strony zachodniej bezpośrednio stykającej się z doliną Pratwy, w obszarze łąkowym widać zasypany relikt płytkiej fosy. Wydaje się, że pierwotnie obiekt utworzony został całkowicie w obszarze cypla i otoczony był dookolnie fosą. Dopiero, być może ze względu na dużą powódź przed wiekami, która zniszczyła jego część zachodnią od strony doliny i niemożność jego odbudowy, opuszczono gród. Jednak dywagacje te mogłyby być potwierdzone tylko po wykonaniu badań archeologicznych.

Podczas badań sondażowych w 1957 r. i 1970 r. znaleziono liczne ułamki naczyń glinianych obtaczanych i toczonych, grudy polepy, węgle drzewne, fragmenty cegieł, kawałki kości zwierzęcych oraz 2 gwoździe żelazne. Podczas badań sondażowych w 1957 r. odkryto także ślad po słupie, który być może był elementem drewnianej palisady otaczającej ówczesny gród od strony cypla. Z kolei w 1999 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski nie znalaziono ruchomych zabytków archeologicznych, ale potwierdzono formę terenową stanowiska.

Obiekt zachowany jest dobrze, na majdanie widoczne są ślady po dawnych wkopach. W 2019 r. stwierdzono, że na krawędzi majdanu widoczny jest niedawno wykonany wkop, a czytelne jeszcze w latach 70-tych pozostałości fosy od strony zachodniej grodziska, są systematycznie niwelowane formą zagospodarowania łąki. Obecnie obiekt porastają drzewa i gęste krzewy.  W 1996 r. wykonano plan warstwicowy grodziska.

Dostępność. Grodzisko widoczne w krajobrazie jako kępa drzew, położone jest na gruntach prywatnych, przy krawędzi terasy rzeki Pratwy. Dojście drogą polną od strony szosy, przy budynku szkoły, około 400 m w kierunku północno-wschodnim. Od strony łąk (dolina Pratwy) teren jest ogrodzony.

Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole, 14.10.2019 r.