400 m na północ od wsi Karzec, 150 m na wschód od drogi z Karca do Rokosowa. Usytuowany jest ok. 150 m na południe od Rowu Polskiego, pośród podmokłych łąk i pól.

Grodzisko ma regularny kolisty plan, obejmuje obszar 0,6 ha. Otoczone szerokim i wysokim wałem oraz słabo rysującą się dziś fosą. Jego średnica u podstawy wału wynosi 85 m, przy wielkości kotlinki wewnętrznej 45X45 m. 

Aktualnie grodzisko częściowo porośnięte jest gęstymi krzewami, całość pokrywa bujna trawiasta darń.

Historia obiektu i jego badań

Grodzisko było społecznie uświadamiane i znane nauce już w pocz. XX wieku. Lustrowane przez wiele osób, w tym J. Kostrzewskiego. Wcześnie uznane za zabytek i wpisane do rejestru już w 1934 roku. 

Jego historia nie została do końca rozpoznana. Uznawane  długo za grodzisko stożkowate, dziś naukowcy skłaniają się ku wielofazowości obiektu. Pośród nielicznych zabytków pozyskanych z grodziska wystąpiły ułamki naczyń glinianych o szerokiej chronologii już od ok. 800 r. (mniej liczne) do 1250 r., bądź jeszcze późniejszej, do 1350 r. n. e. Inne znalezione przedmioty to: część podkowy żelaznej, część żelaznej radlicy łopatkowej, sierpa żelaznego. Najwcześniejsza ceramika może 

być dowodem na istnienie starszego grodu, ale też być może dostała się tu przy sypaniu umocnień z okolicznych osad, względnie też może stanowić relikt. Dlatego nie jest wykluczone, iż grodzisko pochodzi dopiero w istocie z faz D/E wczesnego średniowiecza (czyli od ok. 1250 r.), a funkcjonowało także w czasach pełnego średniowiecza. 

Z przekazów pisanych znana jest wiadomość o budowie ok. 1267 r. grodu Niesłusz. Wzmiankę tę wiązano z osadą Niesłusz (obecnie częścią m. Konina), względnie lokalizowano go w południowej Wielkopolsce, na południe od Krobi. Jeśli słuszna jest ta ostatnia lokalizacja, to być może, wzmianka ta dotyczy późniejszego grodu kasztelańskiego w Karcu, który leży nad strugą Niesłusz (obecnie Samica). 

Los grodu w Karcu nierozerwalnie łączy się z historią pobliskiej Krobi. Około połowy XIII w. powstała kasztelania krobska. Kiedy w bliżej niewyjaśnionej sytuacji Krobia, będąca dotąd grodem książęcym przeszła we władanie biskupów poznańskich, siedziba kasztelanii (pomiędzy 1284 a 1293 rokiem) przeniesiona została do Karca. Dokonało się to za kasztelana krzywińskiego Szczedrzyka, który jeszcze w 1284 r. tytułowany jest kasztelanem „z Krobi”, a już w 1293 r. „z Karca”. Wybór Karca na nową siedzibę ośrodka administracyjnego nie był przypadkowy. Był on już jedną z nielicznych na tym obszarze posiadłości książęcych, a ponadto istniał tu być może od około XI-XII w. pierścieniowaty gród, który przebudowano na potrzeby kasztelanii.

opr. Elżbieta Wyrwińska, NID, Specjalistyczna Pracownia Terenowa w Trzebinach, 08-05-2021 r.

Bibliografia

• Hensel W., Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. III, Warszawa 1959, s. 40-43, hasło: Karzec, st. 1.
• Leśny J., Najdawniejsza przeszłość (do połowy XV wieku), [w:] Sierpowski S. (red.), Dzieje ziemi gostyńskiej, Poznań 1979, s. 42-44.
• Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. II, z. 1. Wrocław 1988, s. 139