Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

grodzisko, st. 3 - Zabytek.pl

Adres
Smuszewo

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. wągrowiecki, gm. Damasławek

Obiekt należy do kompleksu grodów typu biskupińskiego na ziemi pałuckiej.

Historia obiektu/datowanie etapów budowy

Przez pierwszego badacza Józefa Łepkowskiego, uznana jako osada palowa, palafit szwajcarski. Tworzy obecnie nieregularnie owalną wysepkę, niewiele wyniesioną ponad poziom łąk, o wym. 145x185 m i pow. 2,7 ha.

Opis obiektu

Usytuowanie zabytku

Położone na podmokłej łące, na wschodnim brzegu Jeziora Czeszewskiego, przy ujściu kanału wypływającego z pobliskiego Jeziora Smuszewskiego, około 3 km na północny zachód od Smuszewa.

Opis stanowiska

Gród otoczony był drewnianym wałem, szerokości około 4 m. Jego konstrukcja zachowała się w partii dolnej. Fundament tworzyła podwalina wykonana z krzyżujących się belek, wzmocnionych pionowo wbitymi palami. Na podwalinie ułożone były drewniane skrzynie wypełnione ziemią, gliną i kamieniami. Odcinek wału odkryty w północnej części składał się z dwóch rzędów skrzyń, w części wschodniej z trzech a możliwe że z czterech rzędów. Czoło grodu od strony jeziora umocnione było falochronem, szer. 3,5 m. Za falochronem znajdował się most, szer. 2,5 m. Wnętrze grodu zabudowasne było domostwami, ustawionymi rzędowo wzdłuż ulic. Przez środek z północy na południe biegła ulica szer.  5 m. Zbudowano ją z dwóch poziomów belek, ułożonych poprzecznie do jej kierunku. Między belkami znajdowała się faszyna. Przy wale biegła ulica okrężna szer. 2,5 m. Między domami poprowadzono mniejsze uliczki, równoległe do głównej ulicy. Domy były dwuczęściowe, długości 8-9 m, z paleniskiem z kamieni albo z glinianych kręgów. Budowane były w konstrukcji sumikowo-łątkowej a przedsionki w szkieletowej, uszczelniane gliną. Jeden z odsłoniętych domów był o wym.  9,5x10 m. Odkryto liczne fragmenty naczyń, ziarna zbóż i kości zwierząt domowych i dzikich oraz ryb. Liczne były narzędzia i uzbrojenie: z poroża, brązu i żelaza. Odkryto elementy uprzęży, tygle do odlewania przedmiotów z brązu, ozdoby w tym paciorki szklane.

Dzieje stanowiska

Znane od 1864 r. Odkryte wówczas konstrukcje drewniane znane są w historii polskiej archeologii jako osada palowa. Do rejestru zabytków wpisane w 1971 roku.

Stan i wyniki badań archeologicznych

Badania za namową Karola Libelta, właściciela pobliskiego Czeszewa rozpoczął Józef Łepkowski profesor archeologii z Krakowa, który sugerując się podobnymi konstruykcjami odkrytymi nad jeziorami alpejskimi w latach 1854-1861 zinterpretował je jako osadę palową (palafitową). W 1956 r. badania sondażowe prowadził Zdzisław Rajewski, w 1959 Tadeusz Malinowski. W 1987 przeprowadzono badania powierzchniowe w ramach AZP.

Grodzisko w sezonie wiosenno-jesiennym trudno dostępne, otoczone jest podmokłymi łąkami i szuwarami.

Opr. Marek Wróbel, OT NID Poznań, PT Trzebiny, 20-12-2018 r.

Rodzaj: grodzisko

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_30_AR.37056, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_AR.2554105