Jest ważnym materialnym źródłem pomnażającym naszą wiedzę o pradziejach Ziemi Brzeskiej.

Historia

Stanowisko zostało odkryte w latach 30-tych XX wieku. Badacze niemieccy znaleźli wyroby krzemienne datowane na środkową epokę kamienia (mezolit) oraz fragmenty ceramiki kultury łużyckiej i wczesnośredniowiecznej. Na mapach w Muzeum Archeologicznym we Wrocławiu stanowisko oznaczono nr 3. W 1967 roku badania weryfikacyjne i ratownicze osady przeprowadził Z. Bagniewski z Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1984 r. prospekcję powierzchniową (badania systemem Archeologicznego Zdjęcia Polski) wykonał Piotr Kubów z Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu. Stwierdził on zniszczenie większej części stanowiska przez niekontrolowaną eksploatację kruszywa i zabudową. W obszarach dostępnych do powierzchniowej penetracji (głównie części południowej) znalazł kilkadziesiąt ułamków naczyń glinianych datowanych na okres wpływów rzymskich oraz na okres wczesnośredniowieczny i średniowieczny.

Opis

Lokalizacja. Obiekt zlokalizowany jest na gruntach w środkowo-północnej części wsi, na rozległej wydmie utworzonej z piaszczystych osadów rzecznych i wyniesionej nad dno pradoliny Odry, poprzecinanej strumieniami i zakolami - pozostałościami starorzecza. Część północna i środkowa stanowiska jest zabudowana, a część wschodnia i zachodnia jest zadrzewionym nieużytkiem (dawne wybierzyska kruszywa). Stanowisko rozciąga się po zachodniej stronie szosy prowadzącej do Czepielowic. Osada zlokalizowana jest na działkach gruntowych: nr 109/1 (zalesiony nieużytek), nr 108, nr 110, nr 111 podzielonych na działki budowlane i drogi wewnętrzne osiedla domków jednorodzinnych.

Charakterystyka. Osada pradziejowa i wczesnośredniowieczna położona jest na obszarze rozciągającym się na piaszczysto-żwirowej wydmie wyniesionej nad dolinę Odry. Obecnie jest to w większości teren nieużytku zniszczony dawną niekontrolowaną eksploatacją kruszywa porośnięty drzewami i krzewami oraz zabudowany. W obszarze stanowiska odkryto ślady osadnictwa mezolitycznego, ludności kultury łużyckiej i kultury przeworskiej z późnego okresu rzymskiego. Natomiast osada użytkowana była głównie przez ludność w okresie wczesnośredniowiecznym (XI – XII w.). Być może relikty jam osadniczych zalegają jeszcze pod warstwą humusu w częściach działek pomiędzy zabudową i przy krawędziach porośniętych małych wybierzysk kruszywa. Podczas prowadzonych badań ratowniczych w 1967 r. odkryto jamę osadniczą datowaną na XI-XII wiek. Artefakty archeologiczne w postaci fragmentów naczyń glinianych i żużla żelaznego zostały odkryte w eksplorowanej jamie oraz w warstwie humusu.

Według informacji archiwalnych podczas badań w latach 30. XX w. znaleziono zabytki krzemienne datowane na mezolit oraz fragmenty naczyń glinianych związanych z kulturą łużycką. Stanowisko zarejestrowano wówczas jako Kościerzyce nr 3. Zabytki z tych badań zaginęły. W 1967 roku w rakcie badań Z. Bagniewskiego odkryto kilka zabytków krzemiennych datowanych na mezolit, a w odkrytej jamie kilkanaście ułamków naczyń glinianych datowanych na X-XII wiek. W 1984 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację pól przeprowadził P. Kubów. Na dostępnych polach i nieużytkach znalazł on kilkadziesiąt ułamków naczyń glinianych, które prof. S. Pazda datował na okres wpływów rzymskich (kultura przeworska), na okres wczesnośredniowieczny (XI-XII w.) oraz na okres średniowieczny (XV w.). Wydaje się, że stanowisko zostało w dużej części zniszczone eksploatacją kruszywa i porośnięte drzewami (zwłaszcza część zachodnia) i zabudowane (część północna i wschodnia). Obecnie dostępne do penetracji powierzchniowej są tylko fragmenty gruntu pomiędzy zabudową.

Dostępność. Stanowisko położone jest na gruntach prywatnych. Teren ogólnie dostępny.

Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole, 17.12.2019 r.