osada, st. 4 - Zabytek.pl
osada, st. 4
Adres
Zwanowice
Lokalizacja
woj. opolskie, pow. brzeski, gm. Skarbimierz
użytkowana jako osada hutnicza przez ludność kultury przeworskiej w okresie rzymskim (faza D) jest archeologicznym reliktem informującym współczesnych o pradziejach Śląska. Jest ważnym materialnym źródłem pomnażającym naszą wiedzę o pradziejach tego regionu.
Usytuowanie i opis
Obiekt zlokalizowany jest na gruntach około 1200 m na południe od szosy ze Zwanowic do Brzegu, około 1000 m na zachód od kościoła we wsi. Być może w czasach starożytnych i we wczesnym średniowieczu w/w szosa była duktem, którym prowadził szlak handlowy po południowej stronie Odry, od Opola przez grodzisko Wronów - Zawadno do Brzegu i Wrocławia, przez obszar, który wówczas porośnięty był lasem.
Osada wielokulturowa położona jest na polach ornych rozciągających się na rozległym piaszczystym wyniesieniu, na działce gruntowej nr 348. W obszarze stanowiska odkryto tylko ślady osadnictwa neolitycznego i wczesnośredniowiecznego. Natomiast obszar użytkowany był głównie przez ludność kultury przeworskiej w okresie rzymskim jako hutnicza osada produkcyjna. Relikty pradziejowych jam związanych produkcją żelaza i osadniczych zalegają pod warstwą orną. Artefakty archeologiczne zostały odkryte na powierzchni pól.
Historia
Stanowisko zostało odkryte podczas badań powierzchniowych wykonanych w 1975 r. przez Z. Burdukiewicza i St. Pazdę z Uniwersytetu Wrocławskiego, a zweryfikowane w 1987 r. (systemem Archeologicznego Zdjęcia Polski) przez P. Kubowa z Muzeum Piastów Śląskich. W 1992 r. prospekcję powierzchniową przeprowadzili K. Macewicz i M.Krawczyk archeolodzy Biura Dokumentacji Zabytków w Opolu. Wyniki w/w badań pozwalają na określenie chronologii stanowiska na młodszą epokę kamienia - neolit, fazę D okresu rzymskiego (kultura przeworska) i okres wczesnego średniowiecza (XIII wiek).
Stan i wyniki badań
Stanowisko archeologiczne, osada wielokulturowa, było wielokrotnie badane powierzchniowo. Zostało ono odkryte podczas badań powierzchniowych w 1975 r. przez St. Pazdę i J. Burdukiewicza. Znaleźli oni kilkadziesiąt fragmentów ceramiki kultury przeworskiej datowanej na późny okres rzymski oraz kilka kawałków żużli dymarkowych. Zarejestrowane jako Zwanowice stan. C. W 1987 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację pól przeprowadził Piotr Kubów. Znalazł on kilkadziesiąt fragmentów naczyń glinianych i kilkanaście żużli żelaznych. Odkryte zabytki prof. Stanisław Pazda datował na neolit (kultura pucharów lejowatych), okres rzymski – faza D (kultura przeworska) i okres wczesnośredniowieczny. W okresie rzymskim na stanowisku odbywała się produkcja żelaza. Podczas weryfikacyjnych badań powierzchniowych wykonanych w 1992 r. archeolodzy Biura Dokumentacji Zabytków w Opolu K. Macewicz i M. Krawczyk znaleźli kilkanaście fragmentów pradziejowych i średniowiecznych naczyń glinianych. Stanowisko jest niszczone głęboką orką.
Stanowisko położone jest na gruntach prywatnych. Teren ogólnie dostępny.
Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole, 21.06.2019 r.
Rodzaj: osada
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_16_AR.5248, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_AR.1137302