Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

osada, st. 1/1 - Zabytek.pl

osada, st. 1/1


osada kultura ceramiki wstęgowej rytej Tarnawatka

Adres
Tarnawatka

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. tomaszowski, gm. Tarnawatka

Przykład jednego z cenniejszych wielokulturowych stanowisk archeologicznych na Lubelszczyźnie, na którym potwierdzono osadnictwo od neolitu po okres wczesnego średniowiecza.

Usytuowanie i opis

Stanowisko jest położone w południowo-zachodniej części wsi Sumin, nazywanej lokalnie Zaolzie. Leży  w dolinie i na stoku doliny bezimiennego cieku stanowiąego prawy dopływ Wieprza. Znajduje się na działkach prywatnych zajętych przez wiejką zabudowę i pola uprawne. Stanowisko przecina droga krajowa nr 17 relacji Zamość – Tomaszów Lubelski i Granica Państwa.  

Opis stanowiska: Stanowisko obejmuje powierchnię około 6 ha i ma formę płaską. Na jego powierzchni nie są czytelne obiekty archeologiczne, zalega jedynie ruchomy materiał zabytkowy, głównie w postaci fragmentów ceramiki. Teren stanowiska jest obecnie zajęty przez gospodarstwa wieskie i pola uprawne. Stanowisko jest częściowo zniszczone poprzez budowę drogi krajowej nr 17, funkcjonowanie zabudowy mieszkaniowej i gospodarczej oraz głęboką orkę na polach uprawnych.

Historia

Najstarsze zabytki zarejestrowane na stanowisku związane są z neolitycznymi osadami kultury ceramiki wstęgowej rytej (5500 – 5200 r. p.n.e.), kultury pucharów lejkowatych (4200-2900 r. p. n. e.) i kultury amfor kulistych (3500-2700 r. p.n.e.). Duża osada funkcjonowała również we wczesnej epoce brązu i związana była z kulturą trzciniecką (1600-1200 r. p.n.e.). Następna faza jest łączona z osadą istniejącą w okresie wpływów rzymskich (I – II w. n. e). Funkcjonowała również osada wczesnośredniowieczna datowana na VIII-X w. 

Zabytek został zidentyfikowany w terenie podczas badań powierzchniowych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski, przeprowadzonych w 1984 r. przez Annę Zakościelną i Halinę Wróbel.  Zebrano wówczas dużą ilość zabytków ruchomych. Najstarsze związane są z okresem neolitu: 18 fragmentów ceramiki naczyniowej kultury ceramiki wstęgowej rytej; 1 fragment ceramiki, jeden drapacz cztery krzemienne odłupki i drapacz oraz kamienny rozcieracz, a także jeden fragment siekiery krzemiennej i jeden krzemienny rdzeń, których związek określono z neolityczną kulturą pucharów lejkowatych;  pojedynczy fragment ceramiki i jedno dłuto krzemienne neolitycznej kultury amfor kulistych. Zebrano ponadto 18 fragmentów naczyń ceramicznych kultury trzcinieckiej z wczesnego okresu brązu oraz 5 fragmentów naczyń kultury przeworskiej z okresu wpływów rzymskich.  Zarejestrowano ponadto na podstawie 103 fragmentów ceramiki naczyniowej bardzo dużą osadę wczesnośredniowieczną, która funkcjonowała w okresie od VIII do X wieku. Zebrano też sporą ilość fragmentów naczyń, których chronologii ze względu na mało charakterystyczne cechy, nie udało się bliżej określić. 

Stanowisko nie było badane wykopaliskowo.

Zabytek dostępny dla zwiedzających. 

Oprac. Ewa Prusicka, OT NID Lublin, 07.04.2020 r.

Rodzaj: osada

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_06_AR.1342, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_AR.2236815