Usytuowanie i opis

Kurhan znajduje się na południe od zabudowań wsi Koczów, ok. 200 m w linii prostej na południe  od szosy z Koczowa w kierunku Kumowa Plebańskiego i Sielca,  na północnym skraju niewielkiego zagajnika. Jest płożony w małej dolinie rzeki  Krzywulki, ok. 50 m na północ od jej koryta. 

Kurhan po badaniach archeologicznych został zrekonstruowany i tworzy formę kopca o wysokości ok. 3 m i średnicy około 12 m. Zajmuje nieużytek porośnięty trawą.

Historia

Mogiła powstała we wczesnym średniowieczu (VIII-IX w.) i zawierała pochówki ciałopalne. Wtórnie, również jako mogiła, została wykorzystana w późnym średniowieczu (XIII-XIV w.) na pochówki szkieletowe w obrządku chrześcijańskim. Kurhan został całkowicie przebadany wykopaliskowo. W wyniku kompleksowych badań archeologicznych całkowicie utracił wartości zabytkowe. Mimo tego, że mogiła została przebadana, a przez to całkowicie zniszczona,  nadal figuruje w rejestrze zabytków, bowiem archeolodzy na prośbę mieszkańców wsi, zrekonstruowali mogiłę, a na tej podstawie można sądzić, że jest dla nich ważna jako element krajobrazu kulturowego. Była  tam „od zawsze” i jest nadal nośnikiem wartości związanych z dziedzictwem kulturowym. 

Stan i wyniki badań 

Badania archeologiczne na stanowisku przeprowadzili W. Mazurek i A. Bronicki w 1992 r. Kurhan rozkopano stosując metodę ćwiartkową z zachowaniem krzyżowych świadków profilowych. Ogółem badaniami objęto ok. 400 m powierzchni (kopiec i teren bezpośrednio doń przylegający). Dzięki odkryciu rowka przykurhanowego, udało się ustalić pierwotną średnicę obiektu. Wynosiła ona 11,5-12 m. Rowek miał ok. 25 cm szerokości i 15-20 cm głębokości. W centralnej części kopca natrafiono na jamę zawierają¬cą ułamki naczynia datowanego na VIII w. (ewentualnie pocz. IX). Fragmenty ceramiki wystąpiły w pobliżu licznych węgli drzewnych. Późniejszy, rozległy wykop (rabunkowy?) silnie naruszył wspomnianą jamę.

U podnóża kopca od strony południowo-wschodniej znaleziono ułamki drugiego naczynia wczesnośredniowiecznego, datowanego na pocz. IX w. W obrębie przebadanej powierzchni nie stwierdzono występowania przepalonych kości ludzkich. Prawdopodobnie  jest to z pochówek ciałopalny nakurhanowy ( w wyniku niesprzyjających okoliczności szczątki ludzkie nie zachowały się) lub grób symboliczny. Wokół kurhanu w odległości od 0,5 do 1 m znaleziono ślady palenisk z licznymi węgiel¬kami drzewnymi i popiołem. Być może są to pozostałości po obrzędach zaduszkowych.

W części południowej kurhanu odkryto 2 pochówki szkieletowe. Zmarli spoczywali w pozycji na wznak, z głową skierowaną na zachód. Zwłoki pozbawione były jakiegokolwiek wyposażenia. Szkielet z grobu nr 1 spoczywał w płytkiej jamie, nieznacznie zagłębio¬nej w humusie. Zmarły z grobu nr 2 złożony został nieco głębiej (lecz również w obrębie nasypu) w drewnianej trumnie wzmocnionej pięcioma żelaznymi ćwiekami o długości do kilkunastu cm. Obrządek szkieletowy, orientacja oraz układ rąk wskazują na chrześcijański charakter pochówków (raczej w typie wschodnim). Elementy te pozwalają datować groby na późne średniowiecze, a ściślej na koniec XIII-XIV w.

Kurhan został usypany na terenie osady kultury łużyckiej. Zgromadzono wielotysię¬czny zbiór fragmentów ceramiki, zabytków krzemiennych, nieco kostek zwierzęcych z okresu istnienia osady. Materiał ceramiczny pozwala ją datować na przełom epoki brązu i epoki żelaza. Obiektów nieruchomych nie odkryto. Zabytki znaleziono głównie na złożu wtórnym w nasypie kopca, częściowo też pochodziły z nienaruszonej warstwy kulturowej, która zachowała się pod nim. Teren stanowiska odwiedzała również ludność innych kultur pradziejowych. Odkryto kilka grocików krzemiennych, fragm. krzemiennych sierpów (ze starszych okresów epoki brązu) oraz żelazną fibulę typu E wg J. Kostrzewskiego. 

Zabytek dostępny.

Oprac. Ewa Prusicka, OT NID Lublin, 12-05-2018 r.