Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

osada, st. 37 - Zabytek.pl

osada, st. 37


osada Neolit (kultura pucharów lejkowatych) Jełowa

Adres
Jełowa

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. opolski, gm. Łubniany

Osada w Jełowej użytkowana i zamieszkiwana w pradziejach i średniowieczu, jest archeologicznym reliktem informującym współczesnych o prahistorii Śląska.

Jest ważnym materialnym źródłem pomnażającym naszą wiedzę o starożytnym i średniowiecznym osadnictwie na Ziemi Opolskiej rozwijającym się wzdłuż rzeki Brynicy.

Usytuowanie i opis

obiekt zlokalizowany jest w obszarze Równiny Opolskiej na północ od rzeki Brynicy, w jej podmokłej dolinie, pośród licznych potoków, jej dopływów, na rozległym, lekko pofalowanym, niewielkim wyniesieniu utworzonym z piasków i żwirów nagromadzonych przez cieki, około 2 km na południowy - wschód od kościoła, w rozwidleniu ulic, m.in. ul. Młyńska. Na działkach gruntowych (pola orne, nieużytki, ogrody i obszar częściowo zabudowany): nr 130, nr 717/180, nr 183, nr 216/40, nr 117 nr 119 (drogi).

Opis stanowiska: osada rozciąga się na polach ornych na lekko wyniesionej piaszczystej płaszczyźnie powstałej z osadów naniesionych przez potoki dopływy rzeki Brynicy. Część stanowiska jest zabudowana oraz zajęta przez ogródki przydomowe. Relikty pradziejowej osady zalegają pod warstwą orną, a artefakty archeologiczne w postaci fragmentów naczyń glinianych oraz kawałków żużli żelaznych zostały odkryte na powierzchni pól

Historia

Stanowisko zostało odkryte podczas badań powierzchniowych w 1982 r. prowadzonych przez Wojciecha Łonaka z Muzeum Ziemi Oleskiej w Oleśnie. Oznaczono je literą J. W 1998 r. zostało zweryfikowane podczas badań inwentaryzacyjnych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski przez zespół archeologów pod kierunkiem Artura Rapińskiego archeologa Państwowej Służby Urzędu Ochrony Zabytków w Opolu. Rozpoznanie powierzchniowe stanowiska pozwala na stwierdzenie, że było ono użytkowane w pradziejach oraz w okresie średniowiecznym.

Stan i wyniki badań archeologicznych

Stanowisko archeologiczne – osada wielokulturowa, zostało odkryte w 1982 r. przez W. Łonaka z Muzeum w Oleśnie. Znalazł on kilkanaście fragmentów naczyń glinianych datowanych na koniec epoki brązu i okres halsztacki. W 1998 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację pól przeprowadził zespół archeologów pod kierunkiem A. Rapińskiego. Na polach dostępnych do badań znaleźli oni kilkanaście fragmentów naczyń glinianych oraz artefakty krzemienne (rdzenie, wióry, odłupek). Na podstawie odkrytych zabytków K. Bykowski z Katedry Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego określił, że osada była użytkowana przed około 4 tys. lat w młodszej epoce kamienia (neolicie) przez ludność kultury pucharów lejkowatych, następnie w około IX-VII w. p.n.e. pod koniec epoki brązu i w okresie halsztackim przez ludność kultury łużyckiej. W obszarze stanowiska znaleziono także kilka ułamków ceramiki późnośredniowiecznej (XIV-XV w.). Stanowisko niszczone jest głęboką orką oraz zagrożone jest dalszą zabudową.

Stanowisko położone jest na gruntach prywatnych. Teren częściowo dostępny, częściowo ogrodzone parcele domowe.

Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole, 15.04.2020 r.

Rodzaj: osada

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_16_AR.3459, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_AR.1200955