osada, st. 37 - Zabytek.pl
Adres
Jełowa
Lokalizacja
woj. opolskie, pow. opolski, gm. Łubniany
Jest ważnym materialnym źródłem pomnażającym naszą wiedzę o starożytnym i średniowiecznym osadnictwie na Ziemi Opolskiej rozwijającym się wzdłuż rzeki Brynicy.
Usytuowanie i opis
obiekt zlokalizowany jest w obszarze Równiny Opolskiej na północ od rzeki Brynicy, w jej podmokłej dolinie, pośród licznych potoków, jej dopływów, na rozległym, lekko pofalowanym, niewielkim wyniesieniu utworzonym z piasków i żwirów nagromadzonych przez cieki, około 2 km na południowy - wschód od kościoła, w rozwidleniu ulic, m.in. ul. Młyńska. Na działkach gruntowych (pola orne, nieużytki, ogrody i obszar częściowo zabudowany): nr 130, nr 717/180, nr 183, nr 216/40, nr 117 nr 119 (drogi).
Opis stanowiska: osada rozciąga się na polach ornych na lekko wyniesionej piaszczystej płaszczyźnie powstałej z osadów naniesionych przez potoki dopływy rzeki Brynicy. Część stanowiska jest zabudowana oraz zajęta przez ogródki przydomowe. Relikty pradziejowej osady zalegają pod warstwą orną, a artefakty archeologiczne w postaci fragmentów naczyń glinianych oraz kawałków żużli żelaznych zostały odkryte na powierzchni pól
Historia
Stanowisko zostało odkryte podczas badań powierzchniowych w 1982 r. prowadzonych przez Wojciecha Łonaka z Muzeum Ziemi Oleskiej w Oleśnie. Oznaczono je literą J. W 1998 r. zostało zweryfikowane podczas badań inwentaryzacyjnych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski przez zespół archeologów pod kierunkiem Artura Rapińskiego archeologa Państwowej Służby Urzędu Ochrony Zabytków w Opolu. Rozpoznanie powierzchniowe stanowiska pozwala na stwierdzenie, że było ono użytkowane w pradziejach oraz w okresie średniowiecznym.
Stan i wyniki badań archeologicznych
Stanowisko archeologiczne – osada wielokulturowa, zostało odkryte w 1982 r. przez W. Łonaka z Muzeum w Oleśnie. Znalazł on kilkanaście fragmentów naczyń glinianych datowanych na koniec epoki brązu i okres halsztacki. W 1998 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację pól przeprowadził zespół archeologów pod kierunkiem A. Rapińskiego. Na polach dostępnych do badań znaleźli oni kilkanaście fragmentów naczyń glinianych oraz artefakty krzemienne (rdzenie, wióry, odłupek). Na podstawie odkrytych zabytków K. Bykowski z Katedry Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego określił, że osada była użytkowana przed około 4 tys. lat w młodszej epoce kamienia (neolicie) przez ludność kultury pucharów lejkowatych, następnie w około IX-VII w. p.n.e. pod koniec epoki brązu i w okresie halsztackim przez ludność kultury łużyckiej. W obszarze stanowiska znaleziono także kilka ułamków ceramiki późnośredniowiecznej (XIV-XV w.). Stanowisko niszczone jest głęboką orką oraz zagrożone jest dalszą zabudową.
Stanowisko położone jest na gruntach prywatnych. Teren częściowo dostępny, częściowo ogrodzone parcele domowe.
Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole, 15.04.2020 r.
Rodzaj: osada
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_16_AR.3459, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_AR.1200955