Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

plebania, tzw. stara - Zabytek.pl

plebania, tzw. stara


budynek mieszkalny 1897 r. Osieck

Adres
Osieck, Kościelna 4

Lokalizacja
woj. mazowieckie, pow. otwocki, gm. Osieck

Plebania, jako najstarszy obiekt zespołu kościelnego o wielowiekowej ciągłości zabudowy, jest obiektem o istotnym znaczeniu dla historii miasta.

 Budynek należy do zanikających obecnie zabytków architektury drewnianej, które przez stulecia tworzyły  krajobraz kulturowy Mazowsza.

Historia

Dokumenty archiwalne poświadczają istnienie „budynków plebanijnych” w Osiecku – parafii erygowanej w XIII w. – już w końcu XVIII w. Budynek starej plebani wzniesiony został w 1897 r. przez proboszcza ks. Andrzeja Olszewskiego, po rozbiórce poprzedniego będącego w złym stanie technicznym. 

Opis

Drewniana plebania usytuowana jest w nieznacznym oddaleniu od kościoła, na północny wschód od świątyni, kalenicą do ul. Kościelnej, po jej północnej stronie. Przed budynkiem znajduje się gęsto zadrzewiony i ogrodzony metalowym płotem teren podjazdu. Od strony północnej budynek sąsiaduje z zabudowaniami gospodarczymi oraz nową plebanią. 

Wykonana została na fundamencie kamienno-ceglanym spojonym zaprawą cementowo-wapienną, w zrębowej konstrukcji ścian, od zewnątrz ozdobnie oszalowanymi deskami, od wewnątrz otynkowanymi i malowanymi. Podłużna wewnętrzna ściana konstrukcyjna (z systemem kominowym) wymurowana z cegły pełnej, tynkowana i malowana. Nad pomieszczeniem piwnicy sklepienie ceglane kolebkowe, strop parteru drewniany, belkowy, zamknięty, tynkowany i malowany. Więźba dachowana drewniana, jętkowa, stolcowa, o dwóch ramach kozłowych stanowiących usztywnienie podłużne oraz powiązanej z nimi za pomocą zastrzałów ściance kolankowej, pokryta blachą ocynkowaną oraz eternitem. W piwnicy podłoga cementowa i ziemna, w pomieszczeniach, drewniana, deskowa, na legarach. Schody zewnętrzne wykonane z bloków granitowych, jednobiegowe, wewnętrzne wiodące na poddasze drewniane, jednobiegowe, zabiegowe, do piwnicy murowane, jednobiegowe. Okna drewniane, jedno- i dwuskrzydłowe, z zewnętrznymi ramowo-płycinowymi, profilowanymi okiennicami. Drzwi jedno- i dwuskrzydłowe, ramowo-płycinowe, z częściowo przeszklonymi płycinami. 

Budynek wzniesiony został na rzucie wydłużonego prostokąta, z niewielkimi ryzalitami w części południowej. Układ wnętrz jest narożnie dwuipółtraktowy, siedmioosiowy, o układzie dośrodkowym, z centralną nieprzechodnią sienią. Wejście główne od strony południowej poprzedzone gankiem, w elewacji północnej asymetrycznie umieszczony taras. Budynek jednokondygnacyjny, częściowo podpiwniczony, nakryty dachem dwuspadowym z wydatnymi okapami. Ganek nakryty daszkiem dwuspadowym, taras z ażurowym zadaszeniem wspartym na czterech słupach, nakryty daszkiem pulpitowym sięgającym okapu. Elewacje kalenicowe siedmioosiowe, symetryczne, szczytowe dwuosiowe, symetryczne (wschodnia ze  z otworem drzwiowym poprzedzonym kamiennymi schodami. Wszystkie bogato zdobione dekoracją wykonaną z drewnianych elementów „laubzegowanych” o formie głównie geometrycznej. Ganek południowy posiada przeszklenie pomiędzy słupami konstrukcyjnymi wspierającym trójkątny szczyt z ozdobnym deskowaniem o układzie skośnym oraz ujętą dekoracją w formie akantu tablicą fundacyjną z napisem XAO R. 1897. 

Obiekt dostępny po uprzednim umówieniu się z proboszczem parafii w Osiecku.

Oprac. Jerzy Szałygin, OT NID w Warszawie, 30.12.2019 r.

Biblioteka

  • Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, tzw. biała: Plebania w zespole kościoła parafialnego, oprac. Maciej Warchoł 2005.
  • E. Matyska, Jubileusz 700-lecia rzymskokatolickiej parafii Osiek, Ząbki 1997.
  • B. Strzeżysz, Dzieje Osiecka, Osieck 2001. 

     

Rodzaj: budynek mieszkalny

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_14_BK.312674, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_14_BK.323203