kościół parafialny pw. św. Barbary - Zabytek.pl
Adres
Nowa Ruda, Jana Pawła II 1
Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Nowa Ruda (gm. miejska)
Historia
Pierwsza wzmianka o Drogosławiu z r. 1352. W XIX w. we wsi i okolicach rozwinięte górnictwo węgla kamiennego, wzrost liczby ludności. W 1907 założona w miejscowości stacja duszpasterska, a w latach 1910–1911 zbudowany tu kościół fil. pw. Św. Barbary, wg projektu architekta Schneidera. Wzniesiony w stylu historyzmu, z dominacją stylu neoromańskiego i neobaroku, w mniejszym stopniu z elementami neogotyku i neorenesansu. Architekturą romańską inspirowane: formy frontowego masywu zachodniego (Westwerk), trójnawowy korpus z nawami nakrytymi stropami, krępe proporcje kolumn oraz wykroje arkad i otworów. Natomiast prezbiterialna część kościoła komponowana w odniesieniu do baroku Ziemi Kłodzkiej. Zastosowane też przez architekta nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne i formalne, charakterystyczne dla postsecesji, jak np.: paraboliczny łuk w ścianie masywu zachodniego, formy sygnaturki na dachu nawy, koncepcja wystroju elewacji, wklęsłe gzymsy koronujące, układy licówki oraz formy portali zewnętrznych, obramień okien, rustyki i przedstawienia figuralnego z naczółku ażurowej kruchty. Wnętrze kościoła wzbogacone kamieniarką z ornamentacją neoklasycystyczno-neobarokową wykonaną w sposób budzący skojarzenia z rzeźbą romańską. Ponadto wnętrze kościoła ozdobione w 1911 r. dekoracją malarską, głównie w stylu neobaroku, zrealizowaną częściowo lub w całości przez malarza R. Richtera z Kłodzka. W ściany nawy wmontowane obrazy olejne, z bogatymi, malowanymi, obramieniami. Neobarokowa także polichromia ścian i sklepienia prezbiterium. O innej genezie dekoracja malarska stropów nawy, komponowana w nawiązaniu do polichromii romańskich stropów z XIII w. oraz w szczegółach — do polichromii stropów barokowych. Całość uzupełniona polichromią dekoracyjną, m.in. w duchu sztuki ludowej. Pierwotnie dachy kościoła kryte łupkiem.
Opis
Orientowany kościół par. p.w. Św. Barbary murowany z kamienia i cegły, częściowo tynkowany, z kamieniarką. Bazylika. Zbudowany na planie krzyża łacińskiego, trójnawowy, z węższym prezbiterium, z masywem zachodnim oraz z transeptem. Szeroka nawa środkowa oraz nawy boczne, rozdzielone arkadami. Ramiona transeptu płytkie, otwarte ku nawie środkowej poprzez dwie arkady. Bryła kościoła rozczłonkowana, z dachami zakładanymi na różnych poziomach. Elewacje z kamiennym, rustykowanym cokołem, z narożnym, kamiennym, przemiennym, rustykowanym boniowaniem, zwieńczone wklęsłym gzymsem koronującym. Front kościoła formowany przez masyw zachodni z wieżową klatką schodową, nakryty czterospadowym dachem z sygnaturką. Ażurowa kruchta przed masywem zachodnim przepruta arkadami o łuku koszowym, częściowo licowana rustyką. Oś jej elewacji frontowej podkreślona wolutowym szczytem z płaskorzeźbą. Prezbiterium sklepione, zamknięte półkoliście. Ściany prezbiterium z dekoracyjną polichromia, zdobione wicią akantu i stylizowanymi, symbolicznymi motywami roślinnymi. Arkada oratorium i plafon (Ostatnia Wieczerza) na sklepieniu prezbiterium w malowanych, neobarokowych obramieniach. Nawy i transept rozdzielone filarami i kolumnami. Ściany naw bez artykulacji przeprute otworami. Na ścianach nawy środkowej umocowanych 6 olejnych obrazów z przedstawieniami odnoszącymi się do Ewangelii, ujętych malowanymi ramami. W przyłuczach arkady chóru muzycznego postacie aniołów. Nawy i transept nakryte drewnianymi, odeskowanymi stropami ozdobionymi wiciami akantu i roślinną. Ponadto na stropach nawy głównej i transeptu medaliony z półpostaciami Chrystusa, Św. Jana, Łukasza, Marka i Mateusza oraz — z popiersiami Ojców Kościoła, Św. Augustyna, Grzegorza Wielkiego, Ambrożego i Hieronima. Obecne wyposażenie kościoła złożone z trzech architektonicznych, barokowych ołtarzy, głównego Św. Barbary i bocznych Zwiastowania NMP, Zmartwychwstania Chrystusa (ok. poł. XVIII w., 3 ćw. XVIII w.), z obrazami z pocz. XX w., z ołtarzy neobarokowych z lat 20. XX w., z ambony i chrzcielnicy (historyzm, pocz. XX w.), z prospektu organowego (neobarok, 1911), z witraży m. in z pracowni M. Nierle’go z Wrocławia (1911) oraz z zegara wieżowego z 1916 r.
Zabytek dostępny przez cały rok, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.
Oprac. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 03.03.2016 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: barokowy
Materiał budowy:
kamienne
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.74521, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.97795