Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św. Barbary - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św. Barbary


kościół 1910 - 1911 Nowa Ruda

Adres
Nowa Ruda, Jana Pawła II 1

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Nowa Ruda (gm. miejska)

Kościół par. pw. Św. Barbary w Nowej Rudzie-Drogosławiu ma wartości historyczne, naukowe i artystyczne. Jest elementem krajobrazu kulturowego, odosobnionym przykładem na Ziemi Kłodzkiej zastosowania w 1 poł. XX w. masywu zachodniego (Westwerk). Świadczy też o silnym przywiązaniu jeszcze na pocz. XX w. artystów czynnych na tym terenie do rodzimego baroku. Kościół ma też wartości artystyczne nie tylko ze względu na formy architektoniczne, ale także ze względu na bogaty, rzeźbiarski i malarski wystrój wnętrza. Pozostaje w Drogosławiu znaczącą dominantą architektoniczną.

Historia

Pierwsza wzmianka o Drogosławiu z r. 1352. W XIX w. we wsi i okolicach rozwinięte górnictwo węgla kamiennego, wzrost liczby ludności. W 1907 założona w miejscowości stacja duszpasterska, a w latach 1910–1911 zbudowany tu kościół fil. pw. Św. Barbary, wg projektu architekta Schneidera. Wzniesiony w stylu historyzmu, z dominacją stylu neoromańskiego i neobaroku, w mniejszym stopniu z elementami neogotyku i neorenesansu. Architekturą romańską inspirowane: formy frontowego masywu zachodniego (Westwerk), trójnawowy korpus z nawami nakrytymi stropami, krępe proporcje kolumn oraz wykroje arkad i otworów. Natomiast prezbiterialna część kościoła komponowana w odniesieniu do baroku Ziemi Kłodzkiej. Zastosowane też przez architekta nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne i formalne, charakterystyczne dla postsecesji, jak np.: paraboliczny łuk w ścianie masywu zachodniego, formy sygnaturki na dachu nawy, koncepcja wystroju elewacji, wklęsłe gzymsy koronujące, układy licówki oraz formy portali zewnętrznych, obramień okien, rustyki i przedstawienia figuralnego z naczółku ażurowej kruchty. Wnętrze kościoła wzbogacone kamieniarką z ornamentacją neoklasycystyczno-neobarokową wykonaną w sposób budzący skojarzenia z rzeźbą romańską. Ponadto wnętrze kościoła ozdobione w 1911 r. dekoracją malarską, głównie w stylu neobaroku, zrealizowaną częściowo lub w całości przez malarza R. Richtera z Kłodzka. W ściany nawy wmontowane obrazy olejne, z bogatymi, malowanymi, obramieniami. Neobarokowa także polichromia ścian i sklepienia prezbiterium. O innej genezie dekoracja malarska stropów nawy, komponowana w nawiązaniu do polichromii romańskich stropów z XIII w. oraz w szczegółach — do polichromii stropów barokowych. Całość uzupełniona polichromią dekoracyjną, m.in. w duchu sztuki ludowej. Pierwotnie dachy kościoła kryte łupkiem.

Opis

Orientowany kościół par. p.w. Św. Barbary murowany z kamienia i cegły, częściowo tynkowany, z kamieniarką. Bazylika. Zbudowany na planie krzyża łacińskiego, trójnawowy, z węższym prezbiterium, z masywem zachodnim oraz z transeptem. Szeroka nawa środkowa oraz nawy boczne, rozdzielone arkadami. Ramiona transeptu płytkie, otwarte ku nawie środkowej poprzez dwie arkady. Bryła kościoła rozczłonkowana, z dachami zakładanymi na różnych poziomach. Elewacje z kamiennym, rustykowanym cokołem, z narożnym, kamiennym, przemiennym, rustykowanym boniowaniem, zwieńczone wklęsłym gzymsem koronującym. Front kościoła formowany przez masyw zachodni z wieżową klatką schodową, nakryty czterospadowym dachem z sygnaturką. Ażurowa kruchta przed masywem zachodnim przepruta arkadami o łuku koszowym, częściowo licowana rustyką. Oś jej elewacji frontowej podkreślona wolutowym szczytem z płaskorzeźbą. Prezbiterium sklepione, zamknięte półkoliście. Ściany prezbiterium z dekoracyjną polichromia, zdobione wicią akantu i stylizowanymi, symbolicznymi motywami roślinnymi. Arkada oratorium i plafon (Ostatnia Wieczerza) na sklepieniu prezbiterium w malowanych, neobarokowych obramieniach. Nawy i transept rozdzielone filarami i kolumnami. Ściany naw bez artykulacji przeprute otworami. Na ścianach nawy środkowej umocowanych 6 olejnych obrazów z przedstawieniami odnoszącymi się do Ewangelii, ujętych malowanymi ramami. W przyłuczach arkady chóru muzycznego postacie aniołów. Nawy i transept nakryte drewnianymi, odeskowanymi stropami ozdobionymi wiciami akantu i roślinną. Ponadto na stropach nawy głównej i transeptu medaliony z półpostaciami Chrystusa, Św. Jana, Łukasza, Marka i Mateusza oraz — z popiersiami Ojców Kościoła, Św. Augustyna, Grzegorza Wielkiego, Ambrożego i Hieronima. Obecne wyposażenie kościoła złożone z trzech architektonicznych, barokowych ołtarzy, głównego Św. Barbary i bocznych Zwiastowania NMP, Zmartwychwstania Chrystusa (ok. poł. XVIII w., 3 ćw. XVIII w.), z obrazami z pocz. XX w., z ołtarzy neobarokowych z lat 20. XX w., z ambony i chrzcielnicy (historyzm, pocz. XX w.), z prospektu organowego (neobarok, 1911), z witraży m. in z pracowni M. Nierle’go z Wrocławia (1911) oraz z zegara wieżowego z 1916 r.

Zabytek dostępny przez cały rok, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 03.03.2016 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.74521, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.97795