Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

park pałacowy - Zabytek.pl

Adres
Klęka

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. średzki, gm. Nowe Miasto nad Wartą

Zespół pałacowo-parkowy w Klęce stanowi przykład niemieckiej rezydencji ziemiańskiej założonej w drugiej połowie XIX w.

na terenie części Wielkopolski pozostającej pod zaborem pruskim. Wzorowany na współczesnych berlińskich willach pałac nawiązuje do koncepcji architektury palladiańskiej, estetycznie i funkcjonalnie zarazem korespondując z położonym na północ i wschód od niego parkiem krajobrazowym.

Historia

Wieś Klęka po raz pierwszy wzmiankowana została w „Rocznikach, czyli kronikach sławnego Królestwa Polskiego” Jana Długosza, który wspomina w nich, że w 1299 r. król Władysław Jagiełło spotkał się tutaj z królem Wacławem II Czeskim. W 1578 r. wieś była własnością Kacpra Nowomiejskiego, w 1618 r. – kasztelanowej śremskiej, w późniejszym czasie wchodziła w skład klucza nowomiejskiego. Na początku XI w. stanowiła własność rodziny Grabskich, którzy w 1834 r. sprzedali ją z resztą klucza nowomiejskiego Mosze Alexandrowi. W 1840 r. cały klucz wykupiony został przez porucznika Hermanna Kennemanna.

Park pałacowy założony został w 2. poł. XIX wieku, zapewne po wzniesieniu pałacu, z wykorzystaniem reliktów wcześniejszego parku dworskiego w postaci kilkunastu drzew szacowanych na ówczesny wiek 80 lat, związanych z poprzednim dworem. Równocześnie z parkiem założone zostały dwie aleje dojazdowe, prowadzące do niego z Nowego Miasta oraz Wolicy. Założenie parkowe otoczone zostało wysokim murem wzniesionym z cegły. Parkiem i ogrodem pałacowym opiekował się ogrodnik Hetscher początkowo zamieszkujący położony w parku domek przy cieplarni, a następnie po wyrugowaniu polskiego chłopa Walkiewicza — jego dawny dom położony w sąsiedztwie pałacu. Na początku XX w. rozebrany został położony na pd. od pałacu dom rządcy, a następnie wzniesiony od nowa na wsch. od nowo założonego ogrodu pałacowego. W dwudziestoleciu międzywojennym ogrodnik Opitz poszerzył ogród pałacowy, włączając do niego teren położony na północ od parku. Oprócz nasadzenia nowych sadów, założona została również szkółka drzew i krzewów ozdobnych przeznaczonych do nowych nasadzeń w parkach wchodzących w skład klucza majątku Klęka. W tym czasie również park został poszerzony o przylegający do niego od pn. zach. las. W czasie okupacji niemieckiej opiekujący się parkiem folksdojcz Marciniec wzniósł na jego terenie niewielki ogródek skalny (alpinarium). Po 1973 r. w parku przeprowadzone zostały pierwsze prace rewitalizacyjne. W następnych latach oczyszczono staw parkowy oraz usunięto martwe drzewa.

Opis

Zespół pałacowo-parkowy w Klęce obejmujący pow. 5,6 ha położony jest przy szosie Poznań-Jarocin, 2 km od Nowego Miasta nad Wartą. 

Zachodnią granicę parku wytycza droga Poznań-Jarocin, pn. – Wolica-Klęka, od wsch. teren dawnej gorzelni i sąsiadujących z nią budynków gospodarczych, a od pd. – dawne podwórze gospodarcze, stanowiące obecnie zaplecze przedsiębiorstwa przetwórstwa zielarskiego Phyto Pharm. Park otoczony jest wysokim murem z cegły, za wyjątkiem pd. części ogrodu warzywnego (ogrodzenie z metalowej siatki. Przed pałacem umiejscowiony jest półkolisty podjazd z małą architekturą ogrodową (ławki, schody, murki) wzniesioną w trakcie prac rewaloryzacyjnych w l. 70-tych XX wieku.. W zach. części parku za domem ogrodnika położony jest dawny ogród pałacowy. Na wsch. od pałacu umiejscowiony jest plac zabaw dla dzieci przedszkolnych. Przy wsch. granicy parku zlokalizowane są pozostałości parkowych budynków gospodarczych, cieplarni i szklarni. Centralną dominantę parku stanowi położona na wsch. od pałacu rozległa polana ze stawem otoczona starodrzewem (lipy, klony, platany, kasztanowiec, jesion). Wokół niej rośnie młodszy drzewostan, wprowadzony do parku w latach 30-tych XX w., złożony z egzemplarzy jedlicy Douglasa, sosny wejmutki, dębu czerwonego, klonu i brzozy. W tym samym czasie z pn. wsch. narożnika parku została wyprowadzona w kierunku pn. aleja brzozowa łącząca rezydencję z założonym w pobliskim lesie cmentarzem rodowym rodziny Jouanne. W okresie międzywojennym władze polskie nie wyraziły zgody na pochówki na tym cmentarzu, dopiero po 1939 r., w czasie okupacji niemieckiej, na jego teren przeniesione zostały ekshumowane zwłoki córki Maxa Jouanne’a. Ponadto w tym okresie chowano tam zmarłych Niemców z Klęki. Cmentarz zachował czytelny układ kwater akcentowany nasadzonymi rzędami brzozy i ligustru.

Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz. 

Oprac. Tomasz Łuczak, 28-12-2017 r.

Rodzaj: park

Styl architektoniczny: krajobrazowy

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_ZZ.48484, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_ZZ.3856