Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dom - Zabytek.pl

dom


budynek mieszkalny 1870 r. Lanckorona

Adres
Lanckorona, Rynek 45

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. wadowicki, gm. Lanckorona

Dom jest jednym  z zabytkowych obiektów mieszkalnych należących do charakterystycznej zabudowy drewnianej Lanckorony ze schyłku XIX w.

Domy te wzniesione zostały przeważnie w latach 1868-1872. Były to obiekty konstrukcji zrębowej, parterowe, na planach prostokątów, ustawione do ulicy przeważnie szczytowo, rozdzielone miedzuchami, dwudzielne, z sienią przejazdową z boku lub trójdzielne z sienią przejazdową na osi. Sień użytkowano pierwotnie jako wozownię lub klepisko do młócenia zboża. Gontowe, naczółkowe dachy budynków miały wydatne okapy.  Domy lokalizowano w pierzejach rynkowych i wybiegających z nich ulic. Układ przestrzenny miejscowości stanowi relikt założenia owalnicowo-wrzecionowatego pochodzącego jeszcze sprzed lokacji Lanckorony w 1366 r.

Historia

Budynek wzniesiony został w 1870 r. Obiekt został częściowo przekształcony w os. ćw. XX w. (dach, wymiana części substancji drewnianej ścian na cegłę i pustaki, dobudowanie pomieszczenia gospodarczego w sieni).

Opis

Dom zlokalizowany jest w środkowej części zachodniej pierzei Rynku u jej zbiegu z ul. 3 maja, w zwartej zabudowie. Obiekt drewniany, konstrukcji zrębowej, częściowo murowany. Zrąb ułożony jest z płazów w zwęgłowaniach związanych na jaskółczy ogon lub na obłap. Między belkami uszczelnienia z gliny. Ściany frontowa i boczna polepiane są gliną i pobielone wapnem. Kamienna piwnica sklepiona jest kolebkowo. Stropy belkowe. W izbie od południa belka stropowa z rozetą i datą „1870”. Więźba dachowa konstrukcji krokwiowo-płatwiowej. Dach dwuspadowy z naczółkiem w szczycie południowym. Okapy dachu nadwieszone nad ścianami, podbite deskami, wsparte na rysiach belek stropowych. Wjazd do sieni zamykany jest dwuskrzydłowymi, drewnianymi wrotami deskowo-spągowymi, zawieszonymi na zawiasach pasowych kowalskiej roboty, zamocowanymi w węgarach z nadprożem połączonych kołkowanymi zastrzałami. Okna ościeżnicowe, polskie, dwuskrzydłowe, czterokwaterowe. Dom zbudowany został na planie prostokąta, szerokofrontowy, asymetryczny, z sienią przechodnią od północy, z dwoma pomieszczeniami przy sieni od południa. Część sieni zajęta przez domurowane wtórnie pomieszczenie gospodarcze. W budynku brak wyposażenia o charakterze zabytkowym.

Dostępny z zewnątrz

oprac. Tadeusz Śledzikowski, OT NID w Krakowie, 11-01-2022 r.

Bibliografia

  • Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T.1. Województwo krakowskie, z. 14. Powiat wadowicki, oprac. J. Szablowski, Warszawa 1953.
  • Zinkow J., Wokół Kalwarii Zebrzydowskiej i Lanckorony, Kalwaria Zebrzydowska 2000.
  • Siemionow A., Ziemia Wadowicka, Wadowice 1984.
  • Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, Lanckorona, dom Rynek nr 133, oprac. T. Śledzikowski 2001.

Rodzaj: budynek mieszkalny

Styl architektoniczny: ludowy

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.213676, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.376368