Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

klasztor oo. paulinów - Zabytek.pl

klasztor oo. paulinów


klasztor 1683 - 1684 Kraków

Adres
Kraków, Skałeczna 15

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. Kraków, gm. Kraków

Barokowy Kościół pw.św.św.Michała Archanioła i Stanisława Biskupa w 2004 podniesiony do godności bazyliki mniejszej znany jest głównie jako sanktuarium związane z legendą męczeńskiej śmierci św.

Stanisława oraz jako panteon narodowy

Historia

Skałka to dawna osada o charakterze obronnym. Pierwsze ślady osadnictwa na tym miejscu datowane są na 2000 lat p.n.e. W pierwszych wiekach państwa polskiego stanowiła odrębne grodzisko, które z czasem włączono w małe miasteczko Kazimierz a potem do Krakowa i jego przedmieść. Zespół klasztorny Paulinów na Skałce rozwijał się od fundacji klasztoru przez Jana Długosza w 1472 r., opartej na znacznie starszej tradycji kościoła wiązanego ze śmiercią św. Stanisława Biskupa (1079 r.). Kościół klasztorny jest trzecią z kolei wzniesioną w tym miejscu świątynią, po romańskiej (przedromańskiej?) rotundzie istniejącej w XI w. i kościele gotyckim sprzed 1441 r. Prace nad obecnym kościołem rozpoczęte w 1733 r. prowadził autor ogólnej koncepcji arch. Antoni Gerhard Münzer a po jego rezygnacji Antoni Solari. Służąca obecnie za Panteon Narodowy Krypta Zasłużonych została wydrążona w skale pod tarasem wg. proj. Teofila Żebrawskiego w latach 1876-1880 w związku z obchodami 400-lecia śmierci Jana Długosza. Obiektami z otoczenia kościoła zasługującymi na uwagę są także znajdujący się na południe od kościoła fragment muru obronnego Skałki z końca XIII w. Włączony ok.roku 1340 w fortyfikacje Kazimierza, budynek klasztorny z lat 1650-1655 oraz sadzawka św. Stanisława z bogatą barokową oprawą z lat 1683-1701. Od czasu konsekracji świątyni w 1751 r. świątynia jak i całe założenie były wielokrotnie rozbudowywane i remontowane. Pracami konserwatorskimi w latach 1889-1890 kierował architekt Karol Knaus autor trójdzielnej bramy wjazdowej na dziedziniec zrealizowanej w latach 1894-1895.

Opis

Klasztor, który nazwę swą zawdzięcza usytuowaniu na wapiennej skale wynoszącej się ponad nizinny teren znajduje się w zakolu Wisły na jej północnym brzegu, kilkaset metrów na południe od wzgórza wawelskiego. 

Kościół to późnobarokowa, trójnawowa bazylika z dwuwieżową fasadą zwróconą ku wschodowi (świątynia gotycka była orientowana z wejściem od strony Wisły). Wieże nakryte ażurowymi hełmami. Fasada poprzedzona tarasem i monumentalnymi schodami. Pod tarasem krypta zasłużonych. Kościół na planie prostokątna z prezbiterium o szerokości równej nawie głównej. Po bokach prezbiterium znajdują się prostokątne przybudówki, objęte wspólna bryłą z nawami bocznymi: od południa, na parterze dawny skarbiec (obecnie muzeum), z biblioteką na piętrze, zaś od północy-zakrystia, z oratorium zakonnym na piętrze. Nawy boczne z szeregiem niewielkich kaplic z ołtarzami wykonanymi z czarnego marmuru. Ściany prezbiterium i nawy głównej rozczłonkowane są zdwojonymi korynckimi pilastrami, dźwigającymi belkowanie. W arkadach, na filarach umieszczone są parzyste pilastry toskańskie, podtrzymujące w podniebiach arkad podwójne gurty. Główną nawę oraz prezbiterium nakryto kolebkowym sklepieniem z lunetami. Chór muzyczny, późnobarokowy o falistej linii, wsparty jest na półkolistych arkadach filarowych z toskańskimi pilastrami.  Do kościoła od strony północnej przylega czworokątny budynek klasztoru z dziedzińcem pośrodku

Ściany i sklepienia murowane, ceglane. Dolne partie ścian i schody kamienne. Krypta zasłużonych wykuta w skale (biały wapień jurajski). Dachy dwuspadowe i pulpitowe kryte blachą.

Kościół dostępny dla zwiedzających.

Strona Klasztoru

Krypta zasłużonych dostępna cały rok, od kwietnia do października od 9.00 do 17.

Od listopada do marca, po zgłoszeniu na furcie

Oprac. Grzegorz Młynarczyk, OT NID w Krakowie 04.2015 r.

Rodzaj: klasztor

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.205323