W głównym ołtarzu nie istniejącego już kościółka wisiał łaskami słynący obraz Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Za jego sprawą przed ufundowdowaniem Kalwarii Zebrzydowskiej był to największy ośrodek kultowy w regionie.

Historia

Wieś założona w średniowieczu. Pierwsze zapisy pochodzą z 1353 roku. Wtedy to stolnik krakowski Dziersław (Dzierżko) ze Stogniowic herbu Jastrzębiec uzyskał zgodę biskupa Bodzanty na budowę kościoła parafialnego w Tłuczani. Nie wiadomo, gdzie stał, jak długo przetrwał i co się z nim stało. Wspomina o nim Jan Długosz w Liber Beneficiorum (1470-80), pisze on, że we wsi jest drewniany kościół parafialny p.w. św. Andrzeja Apostoła. Na przestrzeni dziejów Tłuczań należała min.do Strzeszów herbu Kuczka (XV w.) i Porębskich herbu Nabram (XVI w.). Wg rejestru poborowego woj. krakowskiego z roku 1581 Tłuczań jest wsią parafialną w której znajdują się dwór i folwark oraz 5 ¾ łana kmiecego, 2 łany były puste (niezagospodarowane), 4 zagrodników z rolą, 4 komorników z bydłem, 1 rzemieślnik, karczma na ½ łana oraz tartak. Później wieś była własnością Porębskich herbu Radwan (XVII i XVIII w.), Lgockich, Żydowskich, Starowieyskich, Żeleńskich. Pod koniec XIX w. uformowały się dwa majątki ziemskie: Tłuczań Dolna i Tłuczań Górna. Pierwszy kościół w tym miejscu powstał prawdopodobnie około roku 1513, bo tak datowany był obraz Nawiedzenia NMP, drugi, istniejący do dziś, wybudowano w 1664 roku. Fundatorami byli: miejscowy proboszcz, ksiądz Grzegorz Jan Zdziewojski oraz właściciel wsi Franciszek Starowiejski. Przed laty kościółek był bogato wyposażony w obrazy i figury świętych. Niestety, kościółek był wielokrotnie okradany i dziś jest prawie pusty. Łaskami słynący obraz ściągał do Tłuczani rzesze wiernych w takiej ilości, że teren wokół kościoła nie mógł ich pomieścić, a odpusty od 1760 roku trwały aż 8 dni.

W uroczystość Bożego Ciała 1837 roku, w uroczystej procesji, przeniesiono obraz do kościoła parafialnego. Niestety ta położona nieopodal modrzewiowa, zbudowana w połowie XVI w., świątynia spłonęła doszczętnie wraz z obrazem 14.X.1943 r.

W maju 2009 r. nad Tłuczanią przeszła wichura. W jej wyniku złamała się jedna z lip, które rosną obok kościółka. Kościółek został poważnie uszkodzony. To wydarzenie zmobilizowało mieszkańców, którzy w czerwcu powołali komitet ratowania kościółka.

Dzięki zbiórkom mieszkańców i licznym dotacjom praktycznie przez cały okres od 2013 do 2019 prowadzone były szeroko zakrojone prace remontowe i konserwatorskie przy kościółku i jego najbliższym otoczeniu. Osobom zaangażowanym w proces rewitalizacji Kościółka przyznano w 2015 r. odznakę "Za opiekę nad zabytkami”, a Społeczny Komitet Ratowania Kościółka w Tłuczani został w 2017 r. wyróżniony nagrodą Województwa Małopolskiego im. Mariana Korneckiego.

Opis

Kościół jest drewniany, o konstrukcji zrębowej. Orientowany, tzn. że jego część prezbiterialna, mieszcząca ołtarz główny, zwrócona jest ku wschodowi (łac. oriens - „wschód”). Posiada wieloboczne prezbiterium, ołtarz główny późnobarokowy, ołtarz boczny wczesnobarokowy. Chór muzyczny na dwóch belkach z malowidłami barokowymi na podniebieniu. Wieżyczka na sygnaturkę kształtu barokowego.

Kościołek dostępny od zewnątrz – teren przykościelny nieogrodzony. Wnętrza dostępne w czasie nabożeństw.

Oprac. Grzegorz Młynarczyk, OT NID w Krakowie, 06-2020 r.