Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół pomocniczy pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny - Zabytek.pl

kościół pomocniczy pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny


kościół pocz. XVI w. Nowa Ruda

Adres
Nowa Ruda

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Nowa Ruda (gm. miejska)

Kościół pom.pw.Wniebowzięcia NMP ma wartości historyczne jako drugi w kolejności kościół w Nowej Rudzie.

Zawiera znaczące relikty późnogotyckiego kościoła z pocz. XVI w.

Historia

W 1363 r. wymieniony pierwszy noworudzki → kościół par. pw. Św. Krzyża. W latach ok. 1500-1502 r. wzniesiony kolejny, par. pw. Św. Mikołaja, także przy ul. Cmentarnej. Po przejściu właścicieli Nowej Rudy, panów von Stillfried und Rattonitz na protestantyzm i po zbudowaniu (do 1567 r.) par. kościoła ewangelickiego w Górnym Mieście przeniesione na ów kościół wezwanie Św. Mikołaja wraz z prawem patronatu. Starszy kościół przy ul. Cmentarnej pozostawiony katolikom. Od 1631 r. użytkowany jako kaplica i pod nowym wezwaniem: Wniebowzięcia NMP. Od końca XVII w. to kościół filialny, a od końca XVIII stulecia cmentarny. Kościół zbudowany w latach 1500-1502 w stylu późnogotyckim. Wzniesiony jako niewielki, bezwieżowy, z niższym prezbiterium, z krótką nawą i z zakrystią Nakryty zapewne wysokim dwuspadowym dachem, w związku z czym fasada zwieńczona trójkątnym szczytem. W elewacjach przepruty ostrołuczny portal główny ozdobiony laskowaniem, portale boczne zamknięte łukami dwuramiennymi i ostrołuczne okna. Prezbiterium oraz nawa nakryte stropami. Zapewne w latach ok. 1725–1730 kościół zbarokizowany. Zachowane w większości późnogotyckie otwory, w tym portale. W prezbiterium i fasadzie przebite dodatkowe okna termalne i o łuku koszowym. Przebudowane dachy, na dachu nawy wzniesiona sygnaturka. Do prezbiterium dostawiona duża przybudówka z zakrystią i lożą patronacką. Zapewne w końcu XVIII w. zbudowane nad nawą i prezbiterium stropy z fasetami. Kościół odnawiany w latach ok. 1843–1853, 1878 i w 1 ćw. XX w. W trakcie któregoś z tych remontów przeprowadzonych w XIX w. wzniesiona obecna, wieżowa klatka schodowa z neogotyckimi, ostrołucznymi oknami i obecnym hełmem. W 2 poł. XIX w. zbudowany obecny chór muzyczny utrzymany w stylu historyzmu, z elementami sztuki ludowej.

Opis

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP zlokalizowany przy ulicy Cmentarnej, blisko koryta Włodzicy. Orientowany, murowany z kamienia i cegły, tynkowany. Wyodrębnione szerokie, prezbiterium zamknięte trójbocznie. Nawa niemal kwadratowa, z drewnianym, chórem muzycznym. Od pd.-wsch. dobudowana do prezbiterium przybudówka (z zakrystią i lożą patronacką), a do bocznej elewacji nawy dostawiona od pn.-zach. czworoboczna, trzykondygnacjowa wieżowa klatka schodowa z ostrosłupowym hełmem. Prezbiterium niższe od nawy, nakryte odrębnym dachem, nad wyższą nawą wysoki dach czterospadowy z ośmioboczną sygnaturką z jednoprześwitowym, cebulastym hełmem. Elewacje zwieńczone profilowanym gzymsem koronującym. W elewacji frontowej późnogotycki portal z laskowaniem doprowadzonym do głębokich skośnych zaciosów. W bocznych elewacjach nawy m.in. dwuramienne portale w kamiennych obramieniach oraz ostrołuczne otwory. W przybudówce przy prezbiterium okna termalne, prostokątny otwór wejściowy, w listwowym obramieniu. Powyżej nisza zamknięta konchą, zawierająca Grupę Wniebowzięcia Marii (ok. 1720). Prezbiterium nakryte stropem z wysokimi fasetami. Otwarte ku nawie poprzez ostrołuczny łuk tęczowy. W pn.-wsch. ścianie prezbiterium prostokątny otwór wejściowy do zakrystii (w kamiennym obramieniu), a ponad nim półkolista arkada loży kolatorskiej. Nawa szersza od prezbiterium, z drewnianym chórem muzycznym opartym na dwóch drewnianych, czworobocznych słupach z uproszczonymi, profilowanymi głowicami. Balustrada chóru pełna, o konstrukcji szkieletowej, odeskowana, podzielona a prostokątne kwatery. Ozdobiona listwami z dekoracją snycerską. Nawa nakryta drewnianym stropem z podciągiem i z sufitem oraz z wąską, profilowaną fasetą. W wieżowej klatce schodowej kamienne, kręcone schody mocowane na cylindrycznym, kamiennym trzonie. Otwór wejściowy na chór muzyczny ujęty kamiennym obramieniem ze sfazowanym narożem. Wyposażenie kościoła barokowe: ołtarz główny i dwa ołtarze boczne Św. Jana Nepomucena i pw. Nawiedzenia Św. Elżbiety (ok. 1715–1730), ambona (ok. 1720), stalle w prezbiterium (2 ćw. XVIII w.). W stylu historyzmu prospekt organowy (neoklasycyzmu łączonego z neogotykiem, 1881 r.), witraże w prezbiterium i cztery metalowe żyrandole w kształcie koron.

Zabytek dostępny przez cały rok, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 28.01.2016 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.74625, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.96799