Forma przestrzenna alei przydrożnej w krajobrazie otwartym jest charakterystycznym elementem krajobrazu kulturowego na Pomorzu Zachodnim.

Historia

Aleja powstała na początku XIX w. wzdłuż drogi łączącej miejscowość Przelewice, gdzie znajdował się pałac właściciela majątku, z dawną wsią folwarczną Ślazowo. Najwcześniejszy ślad istnienia tej alei został udokumentowany na pruskiej mapie topograficznej z 1833 r., ark. 1409.  

Obowiązek obsadzeń towarzyszących szlakom komunikacyjnym na terenie Prowincji Pomorskiej w Królestwie Prus został wprowadzony w 1810 r. zarządzeniem władz administracyjnych. Do zaplanowania i systematycznego prowadzenia prac zostali zobowiązani właściciele ziemscy, władze miast i administratorzy majątków. Przewidywano, że drogi krajowe i główne zostaną obsadzone drzewami w ciągu 2 – 3 lat. Zakładanie zadrzewień obowiązywało również na placach, targowiskach, wiejskich łąkach i siedliskach, dla uwidocznienia granic własności. Starostowie zostali zobowiązani do składania w urzędzie rejencji sprawozdań z wykonanych prac dwukrotnie w roku – w maju i listopadzie. W wydanym zarządzeniu szczegółowo zostały opisane zalecenia dotyczące sposobu prowadzenia zadrzewień przydrożnych. Wskazano odpowiednie gatunki drzew, zasady należytego utrzymania i zakres niezbędnych prac pielęgnacyjnych. Wśród zalecanych w zarządzeniu gatunków zostały wymienione drzewa liściaste – lipy, kasztanowce, jawory, jarzębiny, a także drzewa owocowe – czereśnie i śliwy. Zalecano użycie gatunków drzew odpornych na złe warunki atmosferyczne, a w sprzyjających warunkach lokalnych – drzew owocowych. Drzewa powinny mieć odpowiednio wysoko podkrzesane pnie, aby ich gałęzie nie zagrażały podróżnym. Zadrzewienia przydrożne podlegały stałej pieczy właścicieli gruntów i mieszkańców.

Zadrzewione szlaki komunikacyjne oprócz funkcji estetycznej miały znaczenie praktyczne polegające na ochronie upraw rolnych przed wiatrami, a podróżnych przed słońcem. Zimą drzewa wskazywały wędrowcom drogę w zaśnieżonym polu.   

Opis

Przydrożna aleja zachowała historyczny układ wzdłuż prostej drogi na terenie równinnym poprowadzonej wśród pól zagospodarowanych rolniczo. Ślazowo położone jest ok. 2 km na południowy zachód od Przelewic. Przy wyjeździe z Przelewic zachował się odcinek dwurzędowej alei o długości około 1 km. Jest ona złożona z  drzew gatunku kasztanowiec zwyczajny odmiana biała (Aesculus hippocastanum) w wieku około 100 – 140 lat. Aleja tworzy czytelną sylwetę w krajobrazie otwartym.

Obiekt dostępny.

Oprac. Anna Walkiewicz OT NID Szczecin, 26.01.2018r.