Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

starostwo, ob. Urząd Miasta i Gminy - Zabytek.pl

starostwo, ob. Urząd Miasta i Gminy


budynek użyteczności publicznej 1907 - 1909 Drawsko Pomorskie

Adres
Drawsko Pomorskie, Plac Elizy Orzeszkowej 3

Lokalizacja
woj. zachodniopomorskie, pow. drawski, gm. Drawsko Pomorskie - miasto

Budynek administracyjny z końca XIX w., utrzymany w formach tzw.barokowo-klasycystycznych odznacza się reprezentacyjnym charakterem oraz indywidualnym ukształtowaniem elewacji.

Stanowi jeden z głównych akcentów architektonicznych nowszej, południowej części miasta powstałej u schyłku XIX w. pomiędzy dworcem kolejowym a dzielnicą staromiejską.

Historia

Miasto Drawsko Pomorskie należało od czasów średniowiecznych do Nowej Marchii Brandenburskiej. W 1816 r. w wyniku przeprowadzonych wówczas reform zostało – wraz z całym powiatem drawskim włączone do prowincji pomorskiej, w której granicach należało do rejencji koszalińskiej.  W 1938 r. zostało włączone – wraz z całym powiatem – do nowo utworzonej rejencji pilskiej – również wchodzącej w skład prowincji pomorskiej. Budynek siedziby starostwa powiatowego (landratury) w Drawsku został wzniesiony w latach 1907-1909 według projektu budowniczego Drewsa (Emila Drewsa?). Prawdopodobnie w 1. połowie lat 20. XX w. powiększono ryzalit ogrodowy, opierając jego dobudowaną część na kolumnach ustawionych na tarasie, dodano też świetliki w górnej połaci dachu. Po 1945 r. budynek był siedzibą władz powiatowych i miejskich. Powiat drawski do 1950 r. należał do województwa szczecińskiego, w 1975 r. został zlikwidowany, a miasto wraz z gminą należało do tzw. małego woj. koszalińskiego. W 1998 r. przywrócono powiat drawski, tym razem w ramach woj. zachodniopomorskiego. Od tego czasu gmach jest ponownie siedzibą starostwa powiatowego. W latach 2010-2011 wykonano remont budynku – odnowiono elewacje i wnętrze, wymieniono stolarkę okienną zachowując jej dawną formę, uporządkowano otoczenie.

Opis

Siedziba starostwa w Drawsku położona jest na południowy wschód od dzielnicy staromiejskiej, przy placu Orzeszkowej, usytuowanym po południowo-zachodniej stronie ulicy Złocienieckiej. Ulica ta stanowi jedną z głównych arterii nowszej części Drawska, powstałej pomiędzy Starym Miastem a dworcem kolejowym. Okoliczna zabudowa składa się w większości z budynków wolnostojących, na ogół o charakterze willowym. Gmach starostwa zwrócony jest fasadą do placu, w kierunku południowym. Za budynkiem rozciąga się obszerny trawnik okolony drzewami liściastymi.

Gmach utrzymany jest w formach nawiązujących do późnego, klasycyzującego baroku z elementami secesji. Założony na rzucie prostokąta, od frontu z prosto zamkniętym ryzalitem środkowym i niewielkim trójbocznym bocznym ryzalitem po stronie zachodniej, od ogrodu z trzema ryzalitami – środkowym wydatnym, zamkniętym łukiem odcinkowym i dwoma bocznymi, znacznie płytszymi, zamkniętymi prosto.  Od strony wschodniej niewielki kryty ganek z bocznym wejściem do budynku.   

Budynek na wysokim cokole, jednopiętrowy z poddaszem, nakryty dachem mansardowym z lukarnami w dolnej, a świetlikami w formie „wolich oczu” w górnej połaci. Od frontu nad skrajnymi partiami elewacji – rodzaj facjatek zwieńczonych szczytami. Kalenica  na osi budynku zwieńczona niską walcowatą wieżyczką z przeszklonymi ścianami i tarasem na dachu. Środkowe ryzality nakryte osobnymi dachami – frontowy mansardowym, tylny – dwuspadowym. Zachodni tylny ryzalit ukształtowany w formie narożnej wieży, wyrastającej ponad okap głównego dachu i zwieńczonej łamanym dachem.    

Budynek murowany z cegły, na cokole z głazów granitowych, elewacje otynkowane. Dach kryty dachówką ceramiczną karpiówką.

Elewacje z wysokim cokołem z głazów, zwieńczone gzymsem podokapowym. Fasada symetryczna, trzynastoosiowa, z trzyosiowym ryzalitem pośrodku, zwieńczonym wklęsło-wypukłym naczółkiem. Ryzalit podzielony jońskimi pilastrami dźwigającymi belkowanie. Pośrodku ryzalitu usytuowane główne wejście do budynku, zamknięte łukiem pełnym. Nad wejściem, na wysokości 1. piętra, na dwóch wspornikach balkon z ozdobną, kutą z żelaza balustradą. Na piętrze ryzalitu trzy duże, półkoliście zamknięte otwory – środkowy porte-fenetre wychodzący na balkon, a po bokach dwa okna o tym samym kształcie. Parapety okien i trzony pilastrów zdobione girlandami. Powyżej okien wyłamane gzymsy, w naczółku – owalna tarcza z pomorskim gryfem.  W bocznych partiach fasady okna ujęte opaskami, parapety otworów pierwszego piętra zdobione girlandami (z wyjątkiem jednej osi okiennej, gdzie zamiast girland – owalne  kartusze). Dwie skrajne osie okienne z każdej strony wyodrębnione pionowymi pasami boniowania. Elewacja tylna z trójosiowym wydatnym ryzalitem pośrodku, rozwiązana  bez zachowania ścisłej symetrii. Wspomniany ryzalit dostępny przez schody od strony ogrodu, na wysokości parteru otwarty jako loggia z jońskimi kolumnami dźwigającymi piętro zwieńczone trójkątnym naczółkiem. Duże okna na parterze ryzalitu okna zamknięte łukiem pełnym, okna piętra – prosto. Przy ryzalicie po stronie zachodniej drewniany wiatrołap z wejściem do budynku. Boczne partie elewacji rozwiązane odmiennie z każdej strony. W części wschodniej jednoosiowy ryzalit klatki schodowej z wejściem do budynku, zwieńczony wklęsło-wypukłym szczytem. Okna prostokątne. W części zachodniej ściana przepruta półkoliście zamkniętymi oknami drugiej klatki schodowej, a w narożniku – wtopiona w  bryłę wieża. We wschodniej elewacji bocznej usytuowane wejście do budynku poprzedzone schodami i krytym gankiem. Wnętrze budynku w części wschodniej dwu- i półtraktowe,  w części zachodniej – dwutraktowe, w środkowej – trzytraktowe. Na osi budynku usytuowany przedsionek ze schodami, za nim w środkowym trakcie owalny westybul z przechodzącym przez wszystkie kondygnacje otworem świetlika, a dalej – w tylnym trakcie parteru – sala obrad z zachowanym wystrojem – boazerią, stolarką drzwi z ozdobnymi obramieniami, oraz z witrażami w oknach, przedstawiającymi herby miast powiatu. Komunikacja pionową wewnątrz gmachu przez klatki schodowe, z których największa, reprezentacyjna położona w narożniku północno-wschodnim. Schody trzybiegowe, łamane o ozdobnej balustradzie z toczonymi tralkami prowadzące na galerię, z której dostępne pomieszczenia piętra. Wśród elementów wystroju klatki ponadto ozdobny kominek pod schodami oraz sztukateria sufitu. Tuż obok, w narożnej wieży klatka z kręconymi schodami. Druga boczna klatka schodowa – dwubiegowa z żelazną balustradą położona we wschodnim ryzalicie tylnego traktu.        

Obiekt dostępny w godzinach pracy urzędu.  

Opr. Maciej Słomiński OT NID Szczecin, 22-01-2018 r.

 

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: neobarokowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_32_BK.107872, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_32_BK.414785