Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dom - Zabytek.pl

dom


budynek mieszkalny 1910 r. Jarosław

Adres
Jarosław, Ignacego Kraszewskiego 37

Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. jarosławski, gm. Jarosław (gm. miejska)

Kamienica w typie pałacu miejskiego wyróżnia się bogatym historyzującym wystrojem elewacji oraz wnętrz w postaci detalu architektonicznego, dekoracji malarskich, oryginalnej stolarki.

Historia

Kamienica przy ul. Kraszewskiego 37 została zbudowana w latach 1910-11 według proj. przemyskiego architekta Stanisława Majerskiego. Zlokalizowana na obrzeżach Przedmieścia Krakowskiego, w pobliżu nowo założonego parku miejskiego, na otwartej przestrzeni czekającej na dalszą zabudowę. Właścicielem kamienicy była rodzina Franciszka Gartnera – nauczyciela Gimnazjum I w Jarosławiu. Następnie na drodze kupna przeszła w ręce rodziny Bilińskich oraz Anny i Walentego Jenke (również nauczyciela, wieloletniego dyrektora szkoły im. St. Konarskiego w Jarosławiu). Mieszkała w niej Anna Jenke – Sługa Boża. W jej mieszkaniu mieści się siedziba Towarzystwa Miłośników Anny Jenke. Pozostała część kamienicy znajduję się w prywatnych rękach nowego właściciela, który od kilku lat prowadzi prace remontowe i konserwatorskie w kamienicy.

Opis

Kamienica usytuowana jest w zwartej zabudowie zach. pierzei ul. Kraszewskiego. Od południa graniczy z domem parterowym, a od północy z budynkiem szkolnym.  Wybudowana na planie prostokąta, dwukondygnacyjna, przekryta dachem dwuspadowym. Wyróżnia ją spośród zabudowy malownicza, niesymetryczna elewacja z trzyosiowym ryzalitem i loggią w cz. pd. i jednoosiowym pseudoryzlaitem w cz. pn. ujmującymi siedmioosiową cz. centralną. Obydwa ryzality zwieńczone są szczytami i sterczynami. Trzyosiowy ryzalit doświetlony jest w paterze oknem w formie triforium, w arkadowym obramieniu. Nad nim znajduje się loggia z tralkową balustradą, otwarta ostrołukowymi trzema arkadami. Pole szczytu zdobią dwie koliste płyciny z motywem trójliścia oraz półkolista nisza z figurką Matki Bożej. Do ryzalitu przylega od pn. parterowa dobudówka z wejściem po schodkach ujętym tralkową balustradą i balkonem na piętrze skomunikowanym z loggią. Jego zabezpieczenie stanowi ażurowa balustrada i oryginalne, szklane zadaszenie na kształt sklepienia żaglastego wsparte na ozdobnych metalowych kolumienkach. W cz. środkowej elewacji na osi usytuowano półkoliście zamknięte wejście ujęte portalem w formie szczytu nawiązującego do szczytów wieńczących ryzality. Po bokach wprowadzono duże okna zamknięte łukiem odcinkowym. Na piętrze okna ostrołukowe zostały zgrupowane po dwa, na kształt biforiów rozdzielonych kolumienkami i ujęte ramową dekoracją architektoniczną zamkniętą prostym naczółkiem z kostkowym fryzem. W płycinach podokiennych wprowadzono motyw arkadowania. W partii pseudoryzalitu również zróżnicowano wielkość i kształt otworów okiennych, w dole stosując okno zamknięte łukiem odcinkowym, w górze łukiem ostrym, a w polu szczytu okienko okrągłe. Elewację wieńczy gzyms z fryzem kostkowym. Nad okapem występują ozdobne kwiatony tłoczone z blachy. Elewacje boczne są gładkie. W tylnej na wysokości piętra przebiega galeria komunikacyjna prowadząca pierwotnie do suchych ustępów mieszczących się w małych ryzalitach przy narożach budynku.

Wnętrze zdobią: dekoracje malarskie na ścianach sieni, secesyjna stolarka drzwiowa, metalowa balustrada schodów.

Dostępność. Dostęp do zabytku ograniczony. Własność prywatna – obiekt dostępny z zewnątrz.

Oprac. dr Jadwiga Stęchły, NID OT w Rzeszowie, 21.01.2019 r.

Rodzaj: budynek mieszkalny

Styl architektoniczny: neogotycki

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.11609, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.189336