kościół pw. św. Franciszka z Asyżu - Zabytek.pl
Adres
Lwówek Śląski
Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. lwówecki, gm. Lwówek Śląski - miasto
Kilkakrotnie rozbudowywany i przekształcany, zawiera wysokiej klasy późnogotycki detal kamieniarski w formie portali i obramień okiennych, a także duży zbiór płyt nagrobnych i epitafijnych, wmurowanych w jego ściany i otaczający kamienny mur graniczny.
Historia
Świątynia wzniesiona dla zakonu franciszkanów, sprowadzonych do Lwówka w 1248 r. dzięki fundacji księcia Henryka II Pobożnego. Była wzmiankowana w latach 1264 (list odpustowy na budowę świątyni kamiennej) oraz 1285 r. Pierwotny kościół jednonawowy, wzniesiony w l. 60.-80. XIII w., został w 2 poł. XV w. rozbudowany o nawy boczne (południową – ok. 1460 r. oraz północną – ok. 1500 r.). Na przełomie XV/XVI w. przy współudziale Konrada Pfluegera ze Zgorzelca dobudowano od północy okazałą kaplicę rodu Talkenbergów. Od 1543 do 1652 r. kościół służył ewangelikom, stanowiącym większość mieszkańców Lwówka. W 1644 r. zawaleniu uległy sklepienia dwóch zachodnich przęseł nawy głównej, które odbudowano podczas trwającej do 1652 r. restauracji świątyni. Po kasacie klasztoru w 1810 r. kościół zamieniony został na arsenał, a następnie spichlerz. W celu dostosowania do nowej funkcji został podzielony stropem na dwa poziomy ok. 1885 r. W 1899 r. w kościele ulokowano muzeum regionalne. Po roku 1945 w jego murach funkcjonował magazyn sprzętu rolniczego oraz materiałów budowlanych. W latach 1975-1977 przeprowadzono w nim prace konserwacyjne. Remontowany w latach dziewięćdziesiątych XX w., został ponownie konsekrowany w 2000 r.
Opis
Kościół usytuowany jest w południowej części centrum miasta, we wschodniej pierzei ulicy. Jest to trójnawowa, bezwieżowa, murowana z kamienia świątynia w układzie halowym, od południa zwarta z budynkiem klasztoru. Jej szeroki, pięcioprzęsłowy korpus na planie prostokąta zwieńczony został wysokim dachem naczółkowym z sygnaturką. Wydłużone, dwuprzęsłowe i prosto zakończone prezbiterium nakryto dwuspadowo. Elewacje z piaskowcowych ciosów opięte zostały przyporami, między którymi przepruto obszerne, zamknięte ostrołucznie okna, wypełnione maswerkami. We wtórnie otynkowanej fasadzie, znajdującej się od strony zachodniej, osadzony został barokowy portal. Pośrodku północnej elewacji korpusu znalazł się poprzedzony otwartą kruchtą gotycki portal wejścia bocznego, w którego w tympanonie wmurowano płaskorzeźbę ze sceną Ukrzyżowania, a powyżej niego herb cechu piekarzy, przeniesiony z rynkowych ław chlebowych. Wschodnie zamknięcie kaplicy otrzymało dwa kamienne, kotarowe obramienia otworów z przecinającymi się laskowaniami. Wnętrze kościoła nakryto wspartymi na wielobocznych filarach sklepieniami gwiaździstymi i sieciowymi, a w partii prezbiterium – krzyżowo-żebrowymi. W zachodnim przęśle nawy głównej znalazła się empora organowa, wsparta na kolebie z lunetami i oddzielona od wnętrza arkadą o spłaszczonym łuku. Na zachodniej ścianie nawy południowej przetrwały pozostałości gotyckiej polichromii z przedstawieniem Chrystusa w mandorli, a na południowej ścianie nawy głównej (pod środkową arkadą) – relikty polichromowanej piętnastowiecznej inskrypcji z nieczytelną datą. W otaczający świątynię niski mur kamienny w pocz. obecnego stulecia wbudowano płyty nagrobne i epitafijne oraz ich pozostałości, tworząc lapidarium.
Kościół dostępny z zewnątrz bez ograniczeń. Wnętrze kościoła otwarte w godzinach nabożeństw. Informacja w parafii.
Oprac. Piotr Roczek, OT NID we Wrocławiu, 27.11.2018 r.
Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Marcin Korol.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: gotycki
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.85356, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.93244