dom, ob. Muzeum Regionalne - Zabytek.pl
Adres
Lanckorona, Rynek 23
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. wadowicki, gm. Lanckorona
Obiekty drewniane, zrębowe, parterowe ustawione są szczytami do ulicy. Nakrywały je gontowe dachy naczółkowe (obecnie z dachówki ceramicznej), których wydatne okapy tworzyły podcienia lub osłaniały miedzuchy, czyli wąskie przejścia między domami. Domy te były dwudzielne z sienią przejazdową z boku lub trójdzielne z sienią przejazdową na osi (sień pierwotnie wykorzystywana była jako wozownia lub klepisko do młócenia zboża). Sienie zamykały dwuskrzydłowe bramy. Obiekt jest dobrze zachowanym przykładem mieszkalnego budownictwa regionalnego w pierzei rynkowej. Ma znaczne walory krajobrazowe i historyczne.
Historia
Budynek wzniesiony został w 1867 r. przez rodzinę Ferków, która użytkowała go do lat 60. XX w. Od 1976 r. w domu ma swoją siedzibę Izba Muzealna im. prof. Antoniego Krajewskiego (prof. Krajewski był inicjatorem budowania w Lanckoronie studni głębinowych oraz organizatorem w latach 1963-1965 prac badawczych i zabezpieczających ruiny lanckorońskiego zamku). W muzeum można oglądać m.in. meble i sprzęty codziennego użytku z których korzystali tutejsi mieszkańcy na przełomie XIX i XX w. Prezentowana jest także makieta Lanckorony sprzed wielkiego pożaru w 1867 r. i modele tradycyjnych chałup lanckorońskich. Część ekspozycji poświęcona jest konfederacji barskiej, w czasie której zamek lanckoroński był ważnym obiektem wojskowym.
Opis
Dom usytuowany jest przy zbiegu Rynku z ul. Piłsudskiego w południowej pierzei Rynku. Jest to obiekt drewniany, konstrukcji zrębowej, z węgłami łączonymi na obłap, parterowy, posadowiony na kamiennej podmurówce, w części wschodniej podpiwniczony, prostokątny, dwutraktowy, o rzucie symetrycznym, z sienią przejazdową na osi. Piwnica z kamienia, sklepiona kolebkowo, stropy drewniane belkowe, w izbie północno-wschodniej strop z fazowanym tragarzem ozdobionym rzeźbioną rozetą i datą 1867. Elewacja frontowa pięcioosiowa. Dach siodłowy, naczółkowo-przyczółkowy z wydatnym okapem od strony rynku. Więźba dachowa jętkowa, wsparta na rysiach belek stropowych, kryty gontem. Pierwotnie w budynku znajdowały się trzy izby mieszkalne i kuchnia. Układ ten został zachowany, a w pomieszczeniach prezentowane są eksponaty muzealne.
Dostępny z zewnątrz i wewnątrz (muzeum)
oprac. Tadeusz Śledzikowski, OT NID w Krakowie 11-06-2021 r.
Bibliografia
- Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T.1. Województwo krakowskie, z. 14. Powiat wadowicki, oprac. J. Szablowski, Warszawa 1953.
- Zinkow J., Wokół Kalwarii Zebrzydowskiej i Lanckorony, Kalwaria Zebrzydowska 2000.
- Siemionow A., Ziemia Wadowicka, Wadowice 1984.
- Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, Lanckorona, dom Rynek nr 133 ( Izba Muzealna im. prof. Antoniego Krajewskiego , oprac. T. Śledzikowski 2001.http://gok.lanckorona.net/muzeum
Rodzaj: budynek mieszkalny
Styl architektoniczny: ludowy
Materiał budowy:
drewniane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.213636, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.376611